________________
:: ૨૮ :
જીવન અને દર્શન વણનાર જિજ્ઞાસુ શ્રોતાઓની, કોઈપણ સમય કરતાં આજે વધારે માં વધારે જરૂર છે. જો કે આજકાલ વ્યાખ્યાને ચારે બાજુ થાય છે, પ્રવચન સપ્તાહ પણ ગોઠવાય છે, જોકે હજારેના પ્રમાણમાં સાંભળે પણ છે; પણ ઘણીવાર તે સાંભળનાર અને સંભળાવ, નારને હેતુ દિલને ડોલાવવાને, મનને બહેકાવવાને, જગતમાં ખ્યાતિ મેળવવા અને વાણીના જાદુથી માણસને મૂર્ણિત કરવાનું હોય છે એમ આજના પ્રવાહ પરથી તમને નથી લાગતું? સાચા ઉપદેશકો અને સાચા જિજ્ઞાસુ શ્રોતાઓ આટલા બધા હેય તે જગતનું ચિત્ર આવું હોય ? આવી સ્વાર્થની આંધી હોય ખરી? એટલે જ પ્રશ્ન થાય છે કે ઉપદેશને જીવન સુધારવા માટે સાંભળનારા સાચા જિજ્ઞાસુ શ્રોતા કેટલા? કેટલાક આગમે અને શાસ્ત્રોને અભ્યાસ કરે છે પણ તે જીવન સુધારવાની બુદ્ધિથી કરે છે કે પછી એમાંથી પણ વિજ્ઞાનના મારકણા પ્રયોગો કરવા માટે કરે છે, તે મને કહેશે? કહેવાય છે કે શાસ્ત્ર જર્મનીમાં ગયાં,
ત્યાં વંચાણ, ધાણું અને એમાંથી અણુવાદ અને પરમાણુવાદ સિદ્ધ કર્યો, અંતે એમાંથી નીકળ્યું તો અસંખ્ય (Atombomb) ને ? શાસ્ત્રોને પણ કે ઉપગ ? જે સર્જનહાર હતું તેને જ સંહારક બનાવ્યું ! કારણ કે માનવ માનવતાના સામે મોરચે જઈને ઉભે છે. સામા મોરચે ઉભેલા માનવને માનવતાના નિકટમાં લાવવાનાં સાધને જીવનદ્રષ્ટાઓ આપણને ચિંધી ગયા છે. એ સાધનને વિચાર આ પ્રસંગે કરવાનું છે. કમેકમે એ સોપાનદ્વારા, એ સાધન દ્વારા માનવતાના સિંહાસન પર આરુઢ થવાનું છે. માનવતાના
