________________
જીવન અને દર્શન
': ર૭ : જે માનવી ચઢયે નથી, એ માનવી બાહ્યદષ્ટિએ માણસ દેખાવા છતાં અન્તરમાં તે પશુતાનું પ્રદર્શન જ ભરીને બેઠે હોય છે. પશુતનું પ્રદર્શન પતાના જીવનમાં ન ભરાઈ જાય એ માટે માણસે સતત જાગૃતિપૂર્વક પોતાના જીવનનું અને કર્તવ્યોનું અવલોકન કરવું જોઈએ. માણસે માણસાઈના ગુણો વડે આ દુનિયાને માનવતાથી ભરેલી બનાવવાની છે, દૈત્યેની દુનિયા બનાવવાની નથી. માનવ જ્યાં વસતે હેય
ત્યાં તે હવામાં પણ ફૂલની જેમ માનવતાની સુવાસ હોય; પણું આજ આપણા કમભાગ્યે જગતમાં માનવતાના અંશે ઓછા થઈ રહ્યા છે. ભગવાન મહાવીરની અહિંસાથી ભરેલા જગતના ચિત્ર સાથે આજના વિજ્ઞાનથી ઘાતક બનેલા જગતના ચિત્રને સરખાવી જેજે ! માણસાઈના દીવા જે બળતા હશે. તે આ ચિત્ર જોતાં જ હૃદય ધ્રુજી ઉઠશે. જગતનું ચિત્ર '
આજના જગતનું દશ્ય કેટલું બિહામણું છે? કેટલાક શ્રીમન્ત ઐહિક સુખમાં જ મગ્ન બની, જીવનના ઉદ્દાત. તત્વને ભૂલી બેઠા છે; સત્તાધીશો સત્તાના ઘેનમાં મૂચ્છિતા થઈ ઉઘાટન ક્રિયામાંથી ઊંચા આવતા નથી, કેટલાક ધર્મગુરુઓ પિતાને માટે મઠ–મન્દિર બનાવવાની ધૂનમાં જ્યાં ત્યાં ભમી રહ્યા છે, મધ્યમવર્ગ જીવનનિર્વાહની ચકીમાં પિસાઈ રહ્યો છે. વિજ્ઞાનનાં બિહામણાં સાધન લાખો માનવીઓને મૃત્યુના મેંમાં ધકેલી રહ્યાં છે; અશાન્તિ ડાકણની જેમ આંખે કાઢી માનવી સામે ઘૂરકી રહી છે; આવા વિષમ સમયમાં માનવતાના તને વિક્સાવે એવા ઉપદેશનીને એ ઉપદેશને જીવનમાં
