________________
જીવન અને દર્શન
: ૧૧ : આજીવન બ્રહ્મચારી ભીષ્મ પિતામહ જેવા પુરુષો અને નેમિનાથ જેવા તીર્થકરે જે ભૂમિમાં થયા એ ભૂમિના માણસો બ્રહ્મચર્યથી કેટલા પાછળ હટી ગયા છે ! માટે જ કહેવું પડે છે કે હવે તે જાગો ! આદર્શ માટે ખપી જાઓ!
જે દેશમાં આવા નરવીર પાક્યા ત્યાં બ્રહ્મચર્યને ઉપદેશ દે પડે એ દુઃખને વિષય નથી? આ દેશની નારીએ પણ કેવી પવિત્ર હતી ! મહાન સતી સીતાને યાદ કરે. ત્રણ ખંડને ધણ રાવણ એના ચરણમાં પડતો હતો, પણ એ મહાદેવીએ એનાં પ્રલોભનેને ઠેકરે માયાં. રાવણ એટલે કેણ? એને ત્યાં કેવા વૈભવે ! અચ્છા અચ્છા રાજાઓ જેની સેવા કરે, ઈન્દ્ર જેની પાસે હાજર રહે અને જેની સત્તા સાર્વભૌમ ગણાય એવા રાવણે સીતાને કહ્યું: “તું શા માટે ભટકતા રામડા પાછળ પાયમાલ–બરબાદ થાય છે? એની સાથે વનમાં ભટકવાનું, જમીન પર સૂવાનું અને સૂકાં ફળ ખાવાનાં, એના કરતાં મારી ઈચ્છાને તાબે થા તો હે માનિની! હું તને મારી પ્રિય પટ્ટરાણી બનાવું અને તારી તમામ ઈચ્છાઓને પૂર્ણ કરવાનું આ ખતપત્ર તારા ચરણેમાં ધરું!” વિચારે! એક બાજુ રખડ રામ અને જંગલ; બીજી બાજુ ચરણોમાં નમતે રાવણ અને સંપત્તિથી છલકાતું રાજ્ય! પણ સીતાએ, શિયળ– વતી સીતાએ, એ સંપત્તિ ઠકરે મારી કહ્યું. “નરાધમ! આવું બેલતાં લાજતે પણ નથી ? શરમ છે, રાવણ, તને શરમ છે ! ધિક્કાર હો તારા ત્રણ ખંડના વૈભવને ! તારી સંપત્તિ વિશાળ છે, વિરાટ છે, પણ તારે આત્મા વામણો છે. રામની સંપત્તિ | તને છેડી દેખાતી હશે પણ એને આત્મા મહાન છે,
