________________
: ૧૨ :
""
જીવન અને દેશન વિરાટ છે ! રામ તે રામ છે, એની સાથે તારી જાતને સરખાવતાં તને શરમ કેમ નથી આવતી ? કયાં · સાગર ને કયાં ખામેચિયું! તારું માં પણ મારે નથી જોવું, અને તારી વાતેય મારે નથી સાંભળવી ! ” સંયમનું આ કેવું આદર્શ દૃષ્ટાન્ત છે! પુનર્લગ્ન અને છૂટા-છેડાની વાત કરનારાણ ને જરા કહેજો કે રામાયણમાં એક શાન્ત નજર ફેરવી આવે ! ભીષ્મપિતામહ અને સીતા જેવા એ માનવીએ કેાઇ ઉચ્ચ આદર્શ માટે ખપી જનારા સાચ્ચું રત્ના હતાં, બર્નાર્ડ શાએ પણ ઠીક જ કહ્યું છેઃ
The secret of happiness is ́Being used up for a purpose recognized by yourself as a mighty one. કેાઇ મહાન હેતુ માટેની વીરત્વભરી જીવન સાધનામાં જ સુખનું રહસ્ય છે, સાચા આનન્દ જોઇતા હાય તા સંયમની સાધનામાં લાગી જાઓ. વિલાસ–પ્રધાન વૃત્તિઓને પરિત્યાગ કરી. ઉત્તિષ્કૃત! નમ્રત! પ્રમાદની ઊંઘમાંથી જાગે અને ઊભા થાઓ!
હૈયાના વિચારાનું દૃશ્ય ઝડપાય તે !
જીવનમાં સદ્ભાવના ન હેાય, સંયમ ન હેાય, ઇન્દ્રિયા પર કાબૂ ન હોય તેા એ જીવન નરક જેવું દ્રુન્ધી છે. નર–નારીના દેહમાં, હાડ ચામ ને માંસ, શું એને સુંદર કહેા, જેમાં દુન્ય ખાસ.. હાડ, ચામ ને માંસ તેા નરમાંય હોય ને નારમાંય હોય, એ એમાં ક શા ? શ્રેષ્ઠતા છે સંયમી જીવનની. સચમી જીવન મહાન છે. સયમ વગર શરીર હાડ–માંસના કાથળા
