________________
: ૯૮ :
જીવન અને દર્શન એક સીધે પ્રશ્ન પૂછવું જોઈએઃ “આપણે જે માન મેળવીએ છીએ, જે પ્રતિષ્ઠા પ્રાપ્ત કરીએ છીએ, તે આપણા આત્મિક વ્યક્તિત્વના પ્રભાવથી મેળવીએ છીએ?” તો નકારમાં જ ઉત્તર આવશે. આપણી કઈ પ્રશંસા કરે કે કઈ ખૂબ વખાણ કરે એટલે આપણી છાતી ગજગજ પહોળી થાય છે ને મનમાં ગલીપચી થાય છે. પણ ઊંડો વિચાર કરતાં માલુમ પડશે કે એ બધી વસ્તુઓ બહારની છે. બાહ્ય આડંબરને લીધે માન ને સ્થાન મળે છે, એ વસ્તુઓ આપણી નથી. આપણી પાસેથી ક્યારે જતી રહે તેને ભરોસો નથી, માટે માણસે એવી રીતે પૂર્ણતા, પ્રતિષ્ઠા, સુખ ને આનંદ મેળવવાં જોઈએ કે આ બધી ક્ષણિક વસ્તુઓ કદાચ ચાલી જાય તો પણ માણસાઈ હંમેશાં દીપતી રહે અને આપણા સુખને દુઃખને પટ ન લાગે!
આજે માણસ જે જે ભૌતિક સુંદર પદાર્થો જુએ છે, તે તે મેળવવા યત્ન કરે છે, અને એમાં જ પૂર્ણ આનંદ માને છે, પરતુ એના પરિણામોની ભયંકરતાનો વિચાર કદી કરતો નથી. ઈચ્છાઓ ને આશાઓના પૂરમાં માણસ જીવનભર તણાયે જ જાય છે. એ પ્રવાહમાં તણાતો માણસ પોતાના ધારેલા સ્થાને પહોંચી શકતો નથી, સેવેલા આદર્શને પામી શકતો નથી, ને ભાડૂતી માણસની જેમ જીવન પૂરું કરે છે. . . મિત્રો ! સાચા સુખની શોધમાં નીકળ્યા છો તે ખૂબ ગંભીર બની વિચાર કરે. બાહ્ય વસ્તુઓ તમને વાસ્તવિક શાન્તિ આપશે ખરી? આડંબરથી મેળવેલી પ્રતિષ્ઠા ને પૂજા તમારી વિદાય વેળાયે મુખ પર સ્મિતની સુરખી લાવશે ખરી? બોલે તમે સુખ મેળવવા ખૂબ વર્ષો ખર્ચો છે
