Page Text
________________
આપણી ધર્મારાધનાની ધરી
૭૩ સૃષ્ટિ સાથે આત્મીયતા અને નિર્મળ પ્રેમપૂર્વકનું જીવન શરૂ થાય.
આમ, મુનિજીવન એટલે પ્રેમનો સંકોચ નહિ, પણ વિસ્તાર. જગતના સર્વ જીવો સાથે આત્મીય સ્વજનના જેવો પ્રેમ અંતરમાં જાગ્યા વિના સાચા અણગારનો જન્મ થતો નથી. ઉત્કટ સંવેગવાળો મુમુક્ષુ ઘરબાર છોડીને ચાલી નીકળે છે તેનો અર્થ એ નથી કે તે સ્વજનો પ્રત્યેનો પ્રેમ પણ સંકેલી લે છે, કિંતુ, તેનો પ્રેમ ઘરની ચાર દીવાલો વચ્ચે રહેતી વ્યકિતઓ પૂરતો સીમિત ન રહેતાં, 'પોતાનાં’ અને ‘પરાયાં’ની ભેદરેખા ભૂસીને સમગ્ર પ્રાણીસૃષ્ટિને આલિંગતો હોવાથી, એ ગૃહત્યાગ કરે છે– વિશ્વકુટુંબમાં ભળી જાય છે. .
કિંતુ, આજે કેટલાક અતિ ઉત્સાહી ‘વિરાગી' વર્તુળો સ્વાર્થી, સુખેચ્છ અને સંકુચિત મનોવૃત્તિવાળી વ્યક્તિઓને પણ ‘કોનાં છોરુ ને......કોનાં માઈ ને બાપ જેવી પંક્તિઓ ટાંકીને, ‘સ્વજન પરિવાર આદિ સૌ પરાયાં છે એ વાત ઘૂંટાવતા રહી, માબાપ આદિ સ્વજનોને તરછોડી દીક્ષા લેવા માટે ઉત્સાહિત કરે છે. કિંતુ, જીવજગત પ્રત્યે સાવ ઉદાસીન અને કેવળ શરીર-ચિંતામાં અને ઇન્દ્રિયજન્ય સુખ મેળવવાની અને દુ:ખથી ભાગવાની ગડમથલમાં જ ડૂબેલી વ્યક્તિઓને, આ રીતે, મુનિવેશની લહાણી કરીને શ્રમણસંખ્યાનો કેવળ આંકડો જ વધારી શકાય છે, એથી આધ્યાત્મિકતા વધતી નથી. ઊલટું મુનિપણાના અંચળા હેઠળ સ્વાર્થવૃત્તિ પ્રતિષ્ઠા પ્રાપ્ત કરે છે અને તેના સંસર્ગમાં આવનાર સમાજ પણ આધ્યાત્મિકતાના બદલે સ્વાર્થવૃત્તિનો–અહ-મમનો—જ ચેપ લઈને જાય છે. ફલત: ઉપર્યુકત પ્રવૃત્તિથી મુનિપદનાં પ્રભાવ અને ગૌરવ બંને ઘટે છે, શ્રમણ સંસ્થા પ્રત્યેની ગૃહસ્થોની શ્રદ્ધાને એથી આઘાત પહોંચે છે અને મુકિતની સાધના કરી રહ્યો છું એવા ભ્રમમાં રહી એ “મુનિ પોતાની અધોગતિ નોતરે છે. *
સ્મરણમાં રહે કે સ્વાર્થવૃત્તિ મોળી પડ્યા વિના, વિરતિના માત્ર બાહ્ય આચારોને વળગવાથી મુક્તિ તરફ ગતિ થતી નથી, દેશવિરતિ
*વિવેચન માટે જુઓ લેખકકૃત “આત્મજ્ઞાન અને સાધનાપથ' પ્રકરણ પાંચમું – ‘વિવેકપૂત તપ-ત્યાગ’, ‘બળ નહિ, કળ’, ‘બાહ્યજીવન અને આંતરપ્રવાહનો સુમેળ આવશ્યક’ વગેરે શીર્ષક હેઠળ થયેલ છણાવટ.
| SR No. | 005904 |
| Book Title | Aapne Aatmnirikshan Karishu |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Amarendravijay |
| Publisher | Aatmjyot Prakashan |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 192 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |