Page Text
________________
ધર્મનો પ્રારંભ છાંયડાની આશા રાખીએ, એ કયાંથી ફળે? દુ:ખ વાવનારે દુઃખ જ લણવું પડે. આ નિયમની પાકી પ્રતીતિ માણસને સ્વયં નૈતિક થવા પ્રેરે છે અને પોતાને પ્રાપ્ત થતી પ્રતિકૂળતા, દુ:ખ કે આપત્તિ માટે બીજું કોઈ નહિ પણ પોતે જ જવાબદાર છે એ સમજ પણ તે જગાડે છે; આથી, ‘કરો તેવું પામો 'ના આ શાશ્વત નિયમમાં શ્રદ્ધાવાળી વ્યક્તિના અંતરમાં બીજા પ્રત્યે દ્વેષ કે વૈરની ગ્રંથિ બંધાતી પણ અટકે છે.
માટે, ધર્મનો ઉંબરો વટાવવા ઈચ્છતી વ્યક્તિએ વાવો તેવું લણોના આ સનાતન નિયમમાં દૃઢ શ્રદ્ધા કેળવી લેવી જોઈએ*. “અનીતિના માર્ગે સુખી થઈ શકાય’ એ ભ્રમ ચિત્તમાંથી નિર્મૂળ ન થયો તો, અનાદિની સ્વાર્થવૃત્તિ અનીતિના દેખીતા સરળ અને ટૂંકા માર્ગે ધન-ધામ મેળવી લેવાના પ્રલોભનમાં ઘસડી જઇ, આત્માને ધર્મવિમુખ બનાવી દેશે. સ્વાર્થવિસર્જન'નો પર્યાય જ “આધ્યાત્મિકતા'
સાચો ધર્મ વ્યકિતને સ્વાર્થની પકડમાંથી મુક્ત કરી તેના અંતરમાં નિ:સ્વાર્થવૃત્તિ અને વિશ્વપ્રેમનો ઉઘાડ અને વિકાસ કરે છે. આમ, ન્યાયનીતિપૂર્વક આજીવિકા રળવાની ટેકથી શરૂ થતી ધર્મયાત્રા, વિશ્વને આલિંગતા નિ:સ્વાર્થ-નિર્ચા પ્રેમની અખંડ અનુભૂતિસ્વરૂપ પૂર્ણ અહિસાના રાજમાર્ગે થઈને, આત્મજ્ઞાનાદિ ઉચ્ચ આધ્યાત્મિક ભૂમિકાઓનો સ્પર્શ કરતી અંતે આત્મરમણતામાં વિરમે છે. જીવ વિભાવદશામાંથી હટી સ્વભાવ તરફ જેમ જેમ વધુ ને વધુ વળે છે, તેમ તેમ તેની વૃત્તિ-પ્રવૃત્તિ, વિચાર-વર્તન, યાવત્ તેનું સમગ્ર અસ્તિત્વ બીજાને પીડાકારક મટી, સુખકર બનતું જાય છે.
આત્મિક વિકાસક્રમનું અને મોક્ષમાર્ગની સમગ્ર સાધનાચર્યાનું પરિશીલન કરતાં, તેમાંથી એક નિયમ આપણી સમક્ષ સ્પષ્ટ ઊપસી આવે છે તે એ કે, સ્વાર્થ-સંકોચ એ બંધનનો માર્ગ છે અને પરાર્થ-વિશાળતા એ મુક્તિ તરફની ગતિનો. આ મુદ્દાની વિસ્તૃત વિવેચનના અર્થી જિજ્ઞાસુઓએ લેખકકૃત “મોક્ષમાર્ગના બે ચીલા” શીર્ષક લેખ –જિનસંદેશ, તા. ૧૫ મે, ૧૯૭૫) અવલોકનીય છે.
* જુઓ પ્રકરણના અંતે પરિશિષ્ટ : સુખ સમૃદ્ધિનો મૂળ સ્ત્રોત.
| SR No. | 005904 |
| Book Title | Aapne Aatmnirikshan Karishu |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Amarendravijay |
| Publisher | Aatmjyot Prakashan |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 192 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |