Aapne Aatmnirikshan Karishu

SR No.: 005904
Original Sutra Author: N/A
Author: Amarendravijay
Publisher: Aatmjyot Prakashan
Publication Year: 1982
Total Pages: 192
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 12 MB

Page 48

આપણે આત્મનિરીક્ષણ કરીશું ?
૨૪
હિંસાથીયે અદકું પાપ : સાંપ્રદાયિક ઉન્માદ
આટલા વિવેચનથી એ સ્પષ્ટ થઈ જવું જોઈએ કે આપણે શ્રી જિનવાણી સાંભળતાં હોઈએ, જૈનધર્મમાં પ્રચલિત ક્રિયાકાંડ—દેવદર્શન, ગુરુવંદન, સામાયિક, પ્રતિક્રમણાદિ—કરતાં હોઈએ એટલા માત્રથી આપણને મુક્તિનો પરવાનો મળી જતો નથી; તેમ એવું યે નથી કે જેમને જૈનધર્મના ક્રિયાકાંડ નથી મળ્યા કે જૈનાગમનું જ્ઞાન પ્રાપ્ત નથી થયું તે મુક્તિથી વેગળા જ રહે છે.
એ દેખીતું જ છે કે ઉપર્યુકત તથ્યોથી પરિચિત આંત્માઓ સાંપ્રદાયિક ઉન્માદના પક્ષકાર ન બની શકે. તેમને એ સમજતાં-સ્વીકારતાં મુશ્કેલી નડતી નથી કે મુક્તિની પ્રાપ્તિ,એ કોઈ ધર્મ–મત–પંથનો ઇજારો નથી, કે નથી એ અમુક બાહ્ય ક્રિયાકાંડના અનુસરણ સાથે કે કોઈ અમુક શાસ્ત્રોના બોધ સાથે બંધાયેલી; એનો સંબંધ આંતરિક નિર્મળતા સાથે છે. આથી દૃષ્ટિરાગથી મુક્ત રહી, તેઓ કોઈ પણ મત-પંથમાં રહેલ ગુણી જનોનો આદર કરે એ સ્વાભાવિક છે. પરંતુ જેમને આ. દૃષ્ટિ નથી મળી હોતી તેવા ‘ધર્માત્માઓ’ એવું માનતા થઈ જાય છે કે મુક્તિનો ઇજારો તો એમના ધર્મ-મતનો જ છે, અન્ય મત-પંથમાં રહેલ આત્માની મુક્તિ થઈ જ ન શકે. દૃષ્ટિ ઉપર રહેલ આ અજ્ઞાનપડળના કારણે અને અજ્ઞાન ‘ગુરુઓ' ના અવળા માર્ગદર્શનના કારણે અન્ય મત - પંથમાં આધ્યાત્મિક વિકાસની કે સાચા સંતોના અસ્તિત્વની શકયતા જ તેઓ નકારી કાઢે છે, એટલું જ નહીં એમનો અનાદર અને કોઈ વાર તો ઉપહાસ સુધ્ધાં કરવામાં સંકોચ અનુભવતા નથી. પરંતુ શ્રેયાર્થીએ એ સમજી લેવું ઘટે કે, પોતાની પસંદગીનું લેબલ ન ધરાવે એટલા જ માત્રથી કોઈ ધર્માનુષ્ઠાનની કે ધર્મીજનની ઠેકડી, ઘૃણા કે તિરસ્કાર કરવાની છૂટ કુદરતનું નિષ્પક્ષ ન્યાયતંત્ર કોઈને આપતું નથી. એ પાપ હિંસાદિ કરતાંયે મોટું છે. કર્મબંધનાં ચાર કારણો : મિથ્યાત્વ, અવિરતિ, કષાય અને યોગ છે, તે પૈકી સૌથી પ્રબળ કારણ—મિથ્યાત્વમાં આની ગણના છે.
શ્રી હૌરભદ્રસૂરિ મહારાજે એની સામે ચેતવણી ઉચ્ચારતાં કહ્યું છે કે બાહ્ય લિંગ, વેશ કે ધર્મકથનની પદ્ધતિ કે પરિર્ભાષા જુદાં હોય એટલા માત્રથી મહાન સંતોની અવહેલના કરવાનું ગાંડપણ કદી ન કરવું. ભિન્ન