Page Text
________________
‘નામ વેશસું કામ ન સીઝે’
આગમોમાં પારંગત, છતાં જિનાજ્ઞાના બોધથી વંચિત !
શ્રી જિનવચન—જિનાગમ મળવા છતાં, અને એ વચનોને વાગોળતાં રહેવા છતાં જિનાજ્ઞાના જ્ઞાનથી વંચિત રહી જવાય એ સંભવિત છે. માટે આપણને પ્રાપ્ત જિનવચનોમાંથી શ્રી જિનની આજ્ઞા સમજવાનો અને તદનુસાર આપણી જીવનદૃષ્ટિ ઘડવાનો આપણો પ્રયત્ન હોવો જોઈએ. જિનવચન એ આજ્ઞા નથી, જિનાજ્ઞાનો નિર્દેશ આપતા એ તો માત્ર શબ્દો જ છે. એ શબ્દો હાથમાં આવી જવા માત્રથી જિનાજ્ઞા પ્રાપ્ત થઈ જતી નથી. શબ્દો તો જિનાજ્ઞા શી છે તેના ઈશારા માત્ર છે. “અત્યં માસર ગરહા, મુત્ત શુન્યન્તિ ગળા નિ” પ્રભુ અર્થ ભાખે છે, ગણધરો એને સૂત્રમાં ગૂંથે છે; અર્થાત્ ગણધરો જિનાજ્ઞાને સૂત્રબદ્ધ કરે છે. એટલે કે સૂત્રોમાં જિનાજ્ઞા, દીવાસળીના ટોપચામાં રહેલ અગ્નિની જેમ, સુપ્ત છે; દીવાસળીના ટોપચામાં રહેલ અગ્નિ દીવાસળીને ઘસીને મેળવી શકાય છે. દીવાસળી હાથમાં લેતાંવેંત આપમેળે અગ્નિની પ્રાપ્તિ થઈ જતી નથી; તેમ સૂત્રમાં રહેલ જિનાજ્ઞાની પ્રાપ્તિ એ વચનોએ જગાડેલ ચિંતન દ્વારા પોતાને થતા બોધ ઉપર નિર્ભર છે, નહિ કે કેવળ જિનવચનની પ્રાપ્તિ ઉપર. શબ્દથી જિનવાણી સમાનરૂપે સાંભળવા છતાં, જુદી જુદી વ્યક્તિઓને તેમાંથી એકસરખો અર્થબોધ થતો નથી. એટલે શબ્દથી જિનવાણી મળી જવી એ પૂરતું નથી, મહત્ત્વની વાત તો છે જિંનાજ્ઞાનો યથાર્થ અવબોધ થવો તે, અને તદનુસાર પોતાની વૃત્તિમાં પરિવર્તન આવવું એ.
વિવેકશીલ આત્માઓ શ્રી જિનાગમ કે જિનવાણી પ્રાપ્ત કર્યા વિના પણ જિનાજ્ઞાના આરાધક બની શકે છે. કારણ કે, જિનવચન પ્રાપ્ત થયા વિના પણ જિનાજ્ઞાની પ્રાપ્તિ થવી શકય છે. જિનવચનમાં જેનો નિર્દેશ છે તે જ અર્થજ્ઞાન—બોધ અને પ્રેરણા—કોઈને સ્વયં અથવા અન્યના વચનમાંથી પ્રાપ્ત થતાં હોય તો તેને માટે એ વચનો આગમ બની જાય છે; અને એ આત્માઓ આત્મવિકાસ સાધી શકે છે, યાવત્ કેવળજ્ઞાન પણ મેળવી શકે છે—જિનવચન સાંભળ્યા વિના જ! (શ્રી ભગવતી સૂત્ર, અશ્રુત્વાકેવલિ અધિકાર, શતક ૯, ઉદ્દેશો ૩૧, સૂત્ર ૩૬૬-૩૬૯માં આનું વિસ્તૃત નિરૂપણ કરેલું છે.)
૨૩
| SR No. | 005904 |
| Book Title | Aapne Aatmnirikshan Karishu |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Amarendravijay |
| Publisher | Aatmjyot Prakashan |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 192 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |