Page Text
________________
૧૦૨
આપણે આત્મનિરીક્ષણ કરીશું? આધ્યાત્મિક સાધક પાસેથી પણ આવી જ તટસ્થ વૃત્તિ, મધ્યસ્થ બુદ્ધિ, અન્વેષણનિષ્ઠ અને પરિશ્રમ કરવાની તૈયારી અપેક્ષિત છે. ભૌતિક વિજ્ઞાનીનું પ્રયોગક્ષેત્ર બાહ્ય પ્રકૃતિ છે, સાધકનું પ્રયોગક્ષેત્ર આંતરપ્રકૃતિ છે. સાધક તેની પોતાની જ આંતરપ્રકૃતિ ઉપર પ્રયોગ કરી રહેલ વૈજ્ઞાનિક હોઈ, પોતાને પ્રાપ્ત સાધના-પદ્ધતિથી ધારેલું પરિણામ નીપજતું ન દેખાય તો તે એનું કારણ શોધી કાઢવા પ્રયાસ કરે, પોતાની સાધનામાં રહી જતી સ્કૂલનાનું તે અન્વેષણ કરે. પોતાના મતનો કે સાધનનો આંધળો આગ્રહ રાખવો તેને પરવડે નહિ. પોતાની સાધનાનું તટસ્થ અન્વેષણ અને મૂલ્યાંકન
“સબ ત્યાગ પરિગ્રહ, બાહ્મક્રિયા દ્રવ્યલિંગ ધર લીનો, દેવચંદ્ર કહે યા વિધ તો હમ, બહુત બાર કર લીનો,
વ્યવહારાદિક નિપુણ ભયો પણ, અંતરદૃષ્ટિ ન જાગી, સ્વર્ગાદિ ફલ પામી, નિજ કારજ નવ સિધ્યો.”
- આ ઉદ્ગાર છે અધ્યાત્મનિષ્ઠ શ્રી દેવચંદ્રજી મહારાજના. બેયલક્ષી જાગૃત સાધક આ રીતે પોતાની ધર્મપ્રવૃત્તિનું તટસ્થ મૂલ્યાંકન કરે. અહીં દેવચંદ્રજી મહારાજે જે વેશ અને ક્રિયા નિષ્ફળ ગયાં હોવાની વાત કરી છે તે અન્ય દર્શનની ક્રિયા અને વેશની વાત નથી પણ જૈનદર્શનનાં લિંગ-વેશ-ક્રિયાની વાત છે. “ઉપદેશપદ નામના મહાગ્રન્થમાં સુવિહિત શિરોમણિ આચાર્ય હરિભદ્રસૂરિ મહારાજે પણ કહ્યું છે કે, “શુદ્ધ શ્રમણભાવને યોગ્ય પ્રત્યુપેક્ષણા–પ્રમાર્જનાદિ સઘળીય જિનોકત ક્રિયાઓ, અવ્યવહાર રાશિગત જીવો તેમજ તેમાંથી નીકળ્યાને જેને ઘણો સમય થયો નથી એવા આત્માઓને મૂકીને, સૌએ અનંતવાર આચરી છે.” અ.નં...તવાર સર્વવિરતિનું અણિશુદ્ધ પાલન છતાં ભવભ્રમણ અકબંધ રહ્યું! –તો, ખૂટયું શું?
સર્વવિરતિ સહિત જિનોકત ક્રિયા પણ વિફળ રહે અને અન્ય દર્શનોએ બતાવેલાં અનુષ્ઠાન કરતાં કરતાં પણ કોઈને મુક્તિ મળી જાય ! -આની પાછળ રહસ્ય શું છે? એ શોધી કાઢવાની તાલાવેલી મુમુક્ષુના
| SR No. | 005904 |
| Book Title | Aapne Aatmnirikshan Karishu |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Amarendravijay |
| Publisher | Aatmjyot Prakashan |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 192 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |