________________
૯૪
આપણે આત્મનિરીક્ષણ કરીશું? ઈશુએ ક્ષમા શિખવી છે,
અને હું તેના ઉપદેશમાં માનું છું
“આ ઘટના તાજેતરની છે. આઠ સંતાનોની વિધવા માતા શ્રીમતી બ્રિજેટ મુલન ડબ્લીનની માઉન્ટજોય જેલના લીલા રંગના તોતિંગ દરવાજા ખખડાવે છે. એને લાગે છે કે કેટલાય એને સમજી નહિ શકે, કેટલાય એની ટીકા કરશે, જ્યારે હિંસાખોર કાનૂન એને વગોવશે. પણ એ અંગ્રેજી માતા માટે આ કાર્ય મહત્ત્વનું હતું. જેલની અંદરના એક યુવાનના ભાવિની એ માતાને ચિંતા હતી...... યુવાન હતો ભારતીય.... હિન્દુ.
“એક વરસ પર એ યુવાને એની સોળ વર્ષની વયે પહોંચેલી દીકરી હેઝલનું ખૂન કર્યું હતું. હેઝલની ૧૬મી વર્ષગાંઠના આગલા દિવસે....
યુવાન શાન મોહાંગી ૨૩ વરસનો ભારતીય વિદ્યાર્થી હતો અને બ્રિટનમાં મેડિકલ ટુડન્ટ હતો. અદાલતે મોહાંગી પર ખૂનનો આરોપ મૂક્યો, પણ એ માતાએ દીકરીના ખૂનીને માફી આપી.
શ્રીમતી મુલનના આવા વર્તાવે અનેક ગોરાઓ એના પર ચિડાયા છે અને સેંકડો નનામા પત્રો એને મળ્યા છે.ઘણા એને પથ્થર દયની અને વહાલી દીકરીની યાદને વિસારી દેનાર બેવફા માતા કહે છે.....સાચે જ આઘાતજનક શબ્દો.
શ્રીમતી મુલન કહે છે, '...એ બધા મને સમજી શકે તો સારું. તેઓ સમજી શકતા નથી કે સાચા હૃયથી ક્ષમા આપવી એ ઈશ્વરી દેણ છે..ઈશુએ “ક્ષમા” શિખવી છે અને હું તેના ઉપદેશમાં માનું છું.’
સર્જન કોલેજ નજીક આવેલી એક કેમિસ્ટની દુકાનમાં હેઝલ નોકરી કરતી હતી. ત્યાં તેની શાન મોહાંગી સાથે પ્રથમ મુલાકાત થઈ હતી. શાને હેઝલને પોતાની સાથે ફરવા આવવા આમંત્રણ આપ્યું. હેઝલે માતાને વાત કરી. માતાએ દીકરીને ભલામણ કરી કે, “એને ઘેર બોલાવ તો હું એને જોઉં કે તે કેવો છે. મને સીધોસાદો લાગશે તો હું તને એની સાથે હરવા-ફરવાની છૂટ આપીશ.”
શાન શ્રીમતી મુલનને ઘેર ગયો. મુલને એને એકલો બેસાડી કહ્યું કે હેઝલને પંદર વરસ પણ પૂરા થયાં ન હતાં. નિર્દોષ હેઝલ ‘જીવનનાં સત્યો પણ સમજવા લાગી ન હતી. માટે, એને સાચવજે.' અને એણે માને વચન આપ્યું.
પછી તો શાન એ કુટુંબની જ એક વ્યકિત બની ગયો. અઠવાડિક રજા પણ તેમની સાથે ગાળવા લાગ્યો ...બીજાં નાનાંઓ સાથે રમતો અને ભેટો પણ લાવતો.
શાને હેઝલના હાથની માગણી કરી ત્યારે શ્રીમતી મુલને એને હેઝલ પુખ્ત વયની થાય ત્યાં સુધી રાહ જોવા સલાહ આપી. *