Page Text
________________
૭૯
આપણી ધર્મારાધનાની ધરી
જિમ જિમ બહુશ્રુત, બહુજનસંમત, બહુલ શિષ્યનો શેઠો રે,
તિમ તિમ જિનશાસનનો વૈરી, જો નવિ અનુભવ નેઠો રે.૧૮ અને તિબત્રીશીમાંમાં એમનાં આ વચનોય આ સંદર્ભમાં વિચારવાં ઘટે:
જ્ઞાનાદિક ગુણ મચ્છરી, કષ્ટ કરે તે ફોક; • ગ્રન્થિભેદ પણ તસ નહિ, ભૂલે ભોળા લોક.
આદર કીધે તેહને, ઉન્મારગ થિર હોય; બાહ્ય ક્રિયા મત રાચજો, પંચાશક અવલોય.
તો, અન્ય દર્શનમાં રહેલ મહાનુભાવોના લોકોત્તર ગુણોની યે પ્રશંસાથી શ્રદ્ધાભ્રષ્ટ થઈ જવાનો ભય દાખવતા સન્માર્ગના એ રખેવાળો શાસનપ્રભાવનાના ભ્રામક મહોરાની ઓથે ચાલી રહેલ આજની આ ધૂમધામભરી મિથ્યાત્વપોષક માયાજાળ સામે એક હરફ યે કેમ ઉચ્ચારતા નથી? ‘આદર કીધે તેહને, ઉન્મારગ થિર હોય આ વાત ત્યાં કેમ કોઈ યાદ કરતું નથી?.
વળી, જેમનાં વચનો ટાંકીને અન્યદર્શનીની પ્રશંસા ન કરવાનો અનુરોધ કરાય છે, એ જ યશોવિજયજી મહારાજે અન્યત્ર એ અનુરોધ પણ કર્યો છે કે,
અન્યમાં પણ દયાદિક ગુણો, જેહ જિનવચન અનુસાર રે; સર્વ તે ચિત્ત અનુમોદીએ, સમકિત બીજ નિરધાર રે.
* . ચેતન, જ્ઞાન અજવાળીએ.૧૯ અર્થાત્ મત-પંથથી નિરપેક્ષપણે ગુણીજનોના ગુણની હાર્દિક અનુમોદના એ સમકિતનું બીજ છે. મુમુક્ષુએ એ જોવું રહ્યું કે, અજ્ઞાનવશ કિંમતી ગજ-મૌક્તિકને નકામો પથરો ગણી ફેંકી દેતી અને ચણોઠીનાં આભૂષણો પહેરીને મહાલતી ભીલ કન્યાની જેમ, પોતે પણ અજ્ઞાન અને દૃષ્ટિરાગવશ, આ સમકિતબીજને પલ્લવિત-પુષ્પિત થતું રોકીને જીવનભર ભાવદારિદ્રયમાં મહાલી તો નથી રહ્યો ને?
ઉપાધ્યાયજીનાં પ્રસ્તુત બંને વિધાનોને પરસ્પરના સંદર્ભમાં વિચારીશું તો સમજાશે કે તે એકબીજાના પૂરક છે. માણસ પ્રશંસા ઘણીવાર કેવળ શિષ્ટાચાર ખાતર કે સામાને સારું લગાડવા માટે કેટલીક વાર તો સંબંધિત પ્રવૃત્તિ કે વિચાર પોતાને અરુચિકર હોય તોયે-કરતો હોય છે. અંતર ભળ્યા વિનાની આવી માત્ર શાબ્દિક પ્રશંસા નહિ પણ હાર્દિક પ્રમોદ– hearty commendation -એ સમકિતનું બીજ છે. આ વાત સ્પષ્ટ કરવા માટે જ એમણે કહ્યું કે “સર્વ તે ચિત્ત અનુમોદીએ.” આ વિષયમાં આચાર્ય હરિભદ્રસૂરિજી મહારાજનાં વચનો સાવ સ્પષ્ટ છે: “વિશતિ વિશિકા' નામના ગ્રંથમાં ધર્મબીજની વાત કરતાં ખુદ એમણે ‘બહુમાનપૂર્વકની પ્રશંસા' એ શબ્દપ્રયોગ કર્યો છે.૨૦ અર્થાત્ “સર્વ તે ચિત્ત અનુમોદીએ” એ વચન
| SR No. | 005904 |
| Book Title | Aapne Aatmnirikshan Karishu |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Amarendravijay |
| Publisher | Aatmjyot Prakashan |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 192 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |