Page Text
________________
આપણી ધર્મારાધનાની ધરી
તાત્પર્ય એ છે કે સમક્યારિત્ર અમુક લિંગ-ક્રિયા સાથે બંધાયેલું છે એવું નથી. જૈન શાસ્ત્રો શાખ પૂરે છે કે કેવલજ્ઞાનની ઉપલબ્ધિ થયા પછીયે કુર્માપુત્ર છ માસ સુધી ગૃહવાસમાં રહ્યા છે–અર્થાત્ દેખીતી બાહ્ય ચર્યા ગૃહસ્થની હોવા છતાં આંતરિક સ્તરે કુર્માપુત્ર તેરમે ગુણઠાણે આરૂઢ રહ્યા હતા.
આમ, આપણા પ્રબુદ્ધ પૂર્વાચાર્યોએ સિદ્ધાંત અને દૃષ્ટાંત બંને દ્વારા એ વાત પ્રતિપાદિત કરી છે કે સાચા સંન્યાસીની ઓળખ માટે લિંગ-ક્રિયાનો જ એક માત્ર ગજ કામ લાગતો નથી:
‘લિંગ-વેશ-કિરિયા ; સબ હિ, દેખે લોક તમાસી હો;
ચિમૂરતિ ચેતનગુન ચિહને, સાચો સોઉ સંન્યાસી હો.” આ તથ્ય નજર સામે રહે તો અન્યલિંગસ્થ વિશુદ્ધ આશયયુકત મહાત્માઓમાં સમ્યફચારિત્રની સંભાવના નકારવાનું સાહસ કેમ થઈ શકે? અને સમ્યફચારિત્ર, સમદર્શન વિના તો હોઈ જ ન શકે. માટે, ‘અલિગે સિદ્ધ એ સિદ્ધાંતના સ્વીકારની સાથે એ સ્વીકાર પણ આવે છે કે, “અન્યદર્શની'માં પણ સમદૃષ્ટિનો ઉઘાડ સંભવી શકે. એટલે ધડ દઈને ‘અન્યદર્શની=મિઆમતિ' આવું સમીકરણ કેમ માં શકાય? વળી, જૈન દર્શનમાં રહેલી મનાતી વ્યકિત, સમષ્ટિ જ હોય એવો યે કોઈ નિયમ નથી. જૈન કુળમાં જન્મેલ/ઊછરેલ વ્યકિત પણ મિથ્યાત્વી હોઈ શકે છે, એટલું જ નહિ, મુનિ પણ મિથામતિ હોઈ શકે છે. શાસ્ત્રજ્ઞ મુનિ–સાડા નવ પૂર્વધારી મુનિ–પણ “મિચ્છામંતિ સંભવી શકે છે. • ટૂંકમાં, કોઈ અમુક ધર્મપંથના લેખાતા અનુયાયીઓ બધા જ મિલાદૃષ્ટિ હોય કે અમુક દર્શનની છાવણીમાં બેઠેલા બધા જ સમષ્ટિ હોય એવું નથી. હું દેહ એ ભાવમાં જીવનાર વ્યક્તિ–ચાહે તે જૈન હોય કે અજૈન, મુનિ હોય કે ગૃહસ્થ-એ મિથ્યાષ્ટિ છે; “દેહાદિ સમગ્ર જડ દ્રવ્યોથી અને કર્મકૃત સર્વ અવસ્થાઓથી પર હું વિશુદ્ધ ચૈતન્ય છું એ ભાવમાં જીવનારે-જૈન હોય કે જૈનેતર–એ સમદૃષ્ટિ છે.૧૭
“મિઆમતિ-ગુણ-વર્ણનો, ‘ટાળો ચોથો દોષ’—આ પંકિતમાં “મિથામતિની પ્રશંસાથી દૂર રહેવાનો અનુરોધ છે નહિ કે “અન્યદર્શની’ની. અર્થાત્ જે આત્માઓ સંસારાભિમુખ હોય–ઇન્દ્રિયસુખ, ભોગ-ઉપભોગ તેમજ તેનાં સાધનો : પૈસો-પદપ્રતિષ્ઠા કાજે કે કીર્તિ આદિની અભિલાષાથી પ્રેરિત જીવન જીવી રહ્યા હોય–તેની પ્રશંસાનો નિષેધ છે. એવા ભવાભિનંદી આત્માઓ કોઈ વિશિષ્ટ દાન-તપ-ત્યાગતિતિક્ષા યોગ-સમાધિ આદિ દેખીતી સમ્પ્રવૃત્તિ પણ કરતા દેખાય કે મંત્રતંત્રની કોઈ સાધના દ્વારા અતીન્દ્રિય શકિતઓ, સિદ્ધિઓ કે યોઐશ્વર્ય તેમને પ્રાપ્ત થયાં હોય તો એથી અંજાઈ જઈ, ભવભ્રમણ વધારનારી એ આભાસિક સમ્પ્રવૃત્તિ કે ભ્રામક યોગેશ્વર્ય–જેનું આધ્યાત્મિક મૂલ્ય શૂન્ય છે—ની પ્રશંસા કરવાનો અહીં
| SR No. | 005904 |
| Book Title | Aapne Aatmnirikshan Karishu |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Amarendravijay |
| Publisher | Aatmjyot Prakashan |
| Publication Year | 1982 |
| Total Pages | 192 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 12 MB |