________________
કાનને અયોગ્ય કહ્યા, ત્યારે શિયાળે પૂછયું. “તે આંખ ખાઉં?”
યોગી કહેઃ ને સાધુવકોને આ આંખેએ સાધુ પુરુષોનાં દર્શન નથી કર્યો, સાધુ પુરુષો એને ગમ્યા જ નથી. પુરુષોને સામે આવતા જોઈ એણે આંખ આડી કરી છે. આ આંખોએ સ્ત્રીઓનાં ઉટ રૂપ જોવામાં જ જન્મારો કાઢો. રૂપમાં, રંગમાં, સૌન્દર્ય માં આ આખું ખેંચી ગઈ. જે વસ્તુને જોવાની ના પાડી ત્યાં આ નયને લ્ય, અને જ્યાં નયનેને ઠરવાનું કહ્યું ત્યાંથી ખસ્યાં.
તમે રસ્તા પરથી પસાર થાઓ છે ત્યારે જુઓ છે ને? માણસની આંખે ઠેકાણે છે ખરી ? એ કેવી આડીઅવળી ભટકે છે? કેટલીકવાર તો આ આંખો એવા એવા સ્થાનમાં તલ્લીન થઈ જાય છે કે કોઈની સાથે અથડાય ત્યારે જ એને ભાન આવે, એથી જ તે અકસ્માત (Accidents) વધ્યા છે ! દેખતા આંધળાઓની સંખ્યા આજે ઓછી નથી. આવા અંધાને સાચાં સૌન્દર્યદર્શન કયાંથી લાધે ?
સંયમની લગામ જેના હાથમાં હોય તે જ સૌન્દર્યના અશ્વ ઉપર ચઢી શકે. આ આંખોને ચામડીના રૂપને, સૌન્દર્યને કે રસ છે તે જુઓ. ચિંતનાત્મક સાહિત્ય વાંચતાં આંખની પાંપણ પર ઊંધ ચઢી એસે, પણ સિનેમા કે નાટકમાં કાં આવે ખરાં? એનું કારણ એ જ કે આંખમાં વિકાર છે, વિકારને વિકારી વસ્તુ જ ગમે. સૌંદર્ય કાંટે નથી; ફૂલ છે.
એક કવિએ કહ્યું છે ?
Beauty is to admire and not to touch. If it is touched, it is spoiled.
સૌન્દર્ય પ્રશંસા ભરેલી દૃષ્ટિથી જોવા માટે છે, સ્પર્શવા માટે નથી. સ્પર્શતાં નાશ પામે. પણ તે કયું સૌન્દર્ય? આ ચામડામાં
