________________
વસેલું કે પ્રકૃતિમાં વણાયેલું ? દેહદેશવાસી સૌન્દર્યને દૂકનારી આંખે પાપી છે. આવી આંખો એક સ્થાનથી બીજે સ્થાને અથડાયા જ કરવાની. એને સ્થિરતા ક્યાંથી હોય? આત્મદેશવાસી સૌન્દર્ય માટે કહેવાય છે. શુદ્ધ અવવિધ વ્યર્થ એ સૌન્દર્ય શુદ્ધ છે; પાપને નહિ સ્પર્શેલું તે પવિત્ર છે.
આપણું મહાકવિ કહે છે? એ રસતરસ્યાં બાળ રસની રીત ન ભૂલશ! . પ્રભુએ બાંધી પાળ, રસસાગરની પુણવથી.”
ચામડાની રૂપકડી પૂતળીઓની શોધમાં જ્યાં સુધી આંખે પછાડા ખાતી હોય ત્યાં સુધી તેનામાં સૌન્દર્યરસ ઉપાસિકા શુદ્ધ ચેતના છે એમ કેમ કહેવાય ? હું કહું છું, સૌન્દર્યના ભક્ત બનજો, એને પૂજજે. પણ તે સૌન્દર્ય આત્મિક હોવું જોઈએ. યાદ રાખજે, સૌન્દર્ય કાટે નથી, ફૂલ છે. એના દર્શનથી ઘા ન વાગે, પણ હૃદય સુવાસિત થાય. ડંખ લાગે ત્યાં સૌન્દર્ય નથી, પણ વાસના છે. સિનેમા જેઈને આવ્યા પછી હૈયું નિર્મળ ને હળવું નથી બનતું, પણ વિકલ્પના ભારથી ભારે બને છે. જ્યારે વીતરાગનાં દર્શનથી મન વિકલ્પથી મુક્ત બની હળવું ને સુવાસિત બને છે એટલે કવિએ કહ્યું છે
અખિયનમેં અવિકારા જિનંદા, | તેરી અખિયનમેં અવિકારા, શાંત રુચિ પરમાણુ નિપાયા,
તુજ મુદ્રા મહારા. હે ભગવાન! તારી આંખોમાં અધિકાર છે, કારણ કે શાંત અને પવિત્ર પરમાણુઓથી ઘડાયેલી તારી મનહર મુદ્રામાં વિકાર ક્યાંથી હોય? અમારી આંખો વિકારી છે. કારણ કે રાગ અને દેષના અપવિત્ર પરમાણુઓથી ઘડાયેલા અમારા દેહમાં અવિકાર
