________________
શકે. અમરત્વ માટે એક રૂપક છે. દેવેએ ધણું કષ્ટ અમરત્વ શોધ્યું. પણ રાખવું ક્યાં કે જેથી તે માનવને મળે નહિ. એકે કહ્યું
પર્વતની ટોચ પર મૂકે.” જવાબ મળેઃ “જે માનવ માઉન્ટ એવરેસ્ટને સર કરી શકે તે ક્યા શિખરે ન પહોંચે?” ત્યારે ક્યાં સંતાડવું? - બીજા દેવે કહ્યું: “પર્વતની ગુફામાં કે ખીણમાં સંતાડે.” ઉત્તર મળે: “ જે માણસેએ માઈલ માઈલ ઊંડી ખીણો અને ખાણ બેદી, તે ગુફાઓને રહેવા દેશે ખરા?” - એટલામાં એક વિબુધ બેલ્યોઃ “અમરત્વને એવે સ્થાને મૂકે કે જ્યાં માણસને શોધવાનું મન ન થાય. જેને વિચાર સરખે ય ન આવે !” એટલે અમરત્વને માણસના હૈયામાં મૂક્યું. તે દિવસથી માણસ બહાર સર્વત્ર અમરત્વને શોધતે ફરે છે. પણ અંતરમાં, પિતાના હૈયામાં તે તપાસ પણ નથી. એની સામે જ છે, એની જ ઉપર પગ મૂકી એ આગળ વધે છે!
જ્ઞાનીએ આ વાતને સાદી ભાષામાં સમજાવે છે, “જેમ વન દ્રઢ મૃગ કસ્તૂરિયો, લેવા મૃગમદ ગંધ.' હરણની પૂંટીમાં કસ્તૂરી છે, પણ એ ત્યાં શોધતું નથી. જે દિશાથી પવન આવે તે દિશા ભણી એ દેટ મૂકે છે ! તેમ અમરત્વ આપણી પાસે છે, પણ આપણે અંતરમાં ડૂબકી મારતા નથી અને જ્યાં ત્યાં શેધતાં ફરીએ છીએ. લેકે ધર્મને બાહ્યાચારમાં શોધી રહ્યા છે. મંદિરમાં જઈ જોરશોરથી ઘંટ વગાડવા કરે, જાણે ભગવાનને જગાડતા ન હોય ! સૌને બાહ્ય ધર્મ જોઈએ છે, અંતરધર્મ અદશ્ય થતું જાય છે. અરે ભાઈ! સાચે ધર્મ અંદર છે, માટે અંદર આવો.
આજ જડ-વિજ્ઞાન વધ્યું છે, પણ આત્મ-વિજ્ઞાન વિના બધું નકામું છે. એ દુનિયાનું બધું અપાવશે, પણ અમરત્વ નહિ અપાવે. અમરત્વ આત્મામાંથી જ પ્રગટવાનું છે, દેહ ભલે પડે, પણ આત્મા નથી પડવાને. આ દૃષ્ટિ આજના વિજ્ઞાનમાં ક્યાં છે?
