________________
હવે તે જાગે! ધર્મ ચૂકી. સ્વાર્થમાં અંધ બની, તે મારા જીવનમાં ઝેર રેડયું. ધિક્કાર છે સ્વાર્થોધતાને!” આટલું કહેતાં કહેતાં તે એ મૂચ્છ પામ્યા. દાસદાસીઓ દેડી આવ્યાં. ચંદનનું વિલેપન અને ગુલાબજળનું સિંચન એમના પર કરવા લાગ્યાં. '
આ પ્રસંગ ચાલે છે ત્યારે, આપણું હૈયાંને પણ જરા તપાસવાની જરૂર છે. આવા સુખદ સમાચાર આજની કઈ માતાએ આજના કેઈ યુવાનને આપ્યા હોય તે યુવાન શું કહે? આવી વાત સાંભળી માતાને ઠપકે દેવાની વાત તે દૂર રહી, પણ સાંભળીને નાચવા જ માંડે. હર્ષથી પુલકિત થતા એ કહે, “હે ! રાજ્ય મને મળશે?”
આમ બોલતાં બોલતાં એની ડાગળી જ ચસકી જાયને? રાજ્યાભિષેકની વાત દૂર રહે અને ગાંડાઓના દવાખાના ભેગા કરવાની ધમાલમાં ઊતરવું પડે ને? કારણ કે આજે સૌને સત્તાની લાલસા જાગી છે. એ અન્યનું પડાવીને ભેગવવાની લાલસાવાળાને પહેલાં તો એ મળે નહિ, મળે તે ટકે નહિ, અને ટકે તે ભેગવી શકે નહિ.
આજ જગતમાં જોશો તે થોડશી સંપત્તિ માટે સગા ભાઈ કોટે ચડે છે, વર્ષો સુધી લડે છે. વકીલો, સલિસિટરો અને બેરિસ્ટરોનાં ઘર ભરે છે, પોતે ફના થઈ જાય પણ નમતું જરાય ન આપે ! આનું કારણ એજ કે સૌ પિતપિતાને ધમ ભૂલ્યા છે. -
ધર્મ આચરે તે પંડિત અને ધર્મને ચૂકે તે મૂર્ખ. શું ભરતને ભાષાનું નાટક ભજવતાં નહોતું આવડતું? એ પ્રજાને એમ ન કહી શક્ત કે, “પ્રજાજન! હું શ્રી રામચંદ્રના