________________
માનવતાનાં પાન
૭૯ અપૂર્વ અવસર મને ફરી નહિ મળે? ગુણિયલ ભાઈને વિયેગ કેમ વેઠાય? અને શ્રી લક્ષ્મણજી પણ સાથે ચાલી નીકળ્યા. જોયુંને? સૌએ પિતપોતાને ધર્મ કે બજા!
તમે તમારી દુકાન આ રીતે ભાઈને આપી ચાલી નીકળે તે તમને તમારી પત્નિ શું કહે? તમારે ઘેર પત્નિ તે હશે ને ? જો કે તમારો સ્વભાવ જોતાં તમે કંઈક આવું અર્પણ કરો એમ લાગતું નથી, છતાં પણ ધારો કે આ ઉપદેશ સાંભળ્યા પછી તમે કંઈક એવું અર્પણ કરી બેસે તે એ સમાચાર સાંભળી તમારી સ્ત્રી પ્રસન્ન થાય છે. રાંધેલા રોટલા પણ ચૂલામાં ફેંકી ઢું ચઢાવી બેસી જાય? આ પ્રસંગ ચાલે છે ત્યારે સૌએ પોતાના ઘરની સ્થિતિ પણ વિચારવી જોઈએ ને?
શ્રી ભરત બહારગામ છે. ત્યાંથી તેમને બોલાવવામાં આવે છે. આવીને ભરતજી માતા કૈકેયીને પ્રણામ કરવા જાય છે. પુત્રને આશીર્વાદ આપતાં કૈકેયીએ આનંદથી કહ્યું વત્સ! તારી માતા તારા હિતની કેટલી ચિંતા કરે છે ! આજની વાત સાંભળતાં તું હર્ષથી નાચી ઊઠવાને. આજ મેં મારા વરદામની માંગણી તારા પિતા પાસે કરી લીધી છે. હવે રાજ્યાભિષેક રામને નહિ, પણ તારો થવાને.”
શ્રી ભરતે કહ્યું: “મા, મા ! તું આ શું બોલે છે? ઈશ્વાકુ કુળમાં આ સ્વાર્થોધતા કેવી ? તને હજુ મારામાં અને શ્રી રામમાં ભેદ લાગે છે? મા, હું માનતા હતા કે તું મારી કલ્યાણકારી માતા છે, પણ આજ મેં જાણ્યું કે તું માતાના વેશમાં પૂર્વનું વેર લેવા આવેલ કેઈ વેરણ છે ! આહ ! આ ઉત્તમ કુળમાં સ્વાર્થ અને સત્તાની દુર્ગધ કેવી ! મા, તું તારો
