________________
માનવતાનાં સોપાન
કરવો જોઈએ. “સંસાર એ મુસાફરખાનું છે. અહીં ગમે
એટલું ભેગું કરીશું તેય છેડ્યા વિના છૂટકે નથી. હું આ વિભવને નહીં છોડું તે એ મને છેડશે. હસતાં હસતાં નહિ તળું તે રડતાં રડતાં તજવું પડશે.” બાપડા થઈને છોડવા કરતાં બહાદુર થઈને છેડે ને! જેથી લોકો પણ તમારી પાછળ એમ કહે કે-ખર ભડને દીકરે નીકળે. ભેગેએ એને નથી છેડ્યો પણ એણે ભેગોને લાત મારી. ધન્ય છે આના ડહાપણને! સંસારમાં રહ્યો પણ એમાં ફસાયે નહિ. ધન મળ્યું પણ એમાં મુંઝાયો નહિ. સંસારને મુસાફરખાનું માની નીકળી ગયો ! રઘુકુલને ત્યાગ
શ્રી રામના વનવાસની વાત તે જગપ્રસિદ્ધ છે ને? રામાયણને એ કરુણ છતાં સહામણે પ્રસંગ વિચારવા જેવો છે. આખી અયોધ્યામાં આનંદની હવા પામી છે. શ્રી રામચંદ્રજીના રાજ્યાભિષેકની તૈયારી ઘણીજ ઉત્સાહપૂર્વક પરજને કરી રહ્યા છે. આ ઉત્સવ એકલા રાજાને નહિ, પણ પ્રજાને પણ ખરો. કારણ કે આવા ભલા કુમારના રાજ્યાભિષેકથી પ્રજાને શાન્તિ ને સુખ મળવાનાં છે. એટલે આજની જેમ કેવળ રાજ્યને જ ખર્ચે એ ઉત્સા નહોતા થતા, પણ પ્રજાનાં તન, મન અને ધન પણ એમાં મળતાં, એટલે એ ઉત્સવને આનંદ કોઈ ઓરે જ આવતે !
આ સમયે શ્રી રામ શંગારગૃહમાં વસ્ત્રાલંકાર પહેરી રહ્યા છે. હાથમાં હીરાથી જડેલે મુગટ લેતાં એ વિચાર કરે છે–આ મુગટના ભારને વહન કરવા હું સમર્થ છું ખરે? આજ હું નાગરિક છું, આવતી કાલે હું રાજા થઈશ, અને આખી