________________
૩૮
હવે તો જાગે ! મળે એમાં આશ્ચર્ય પણ શું છે?. . .'
પણ આજે લેકોને આહવા-ઇદ્રિય ઉપર કાબૂ નથી. નિન્દા કરવાની ટેવ પડી ગઈ છે. આજે એકનું વાટે, આવતી કાલે બીજાનું વાટે, પરમ દિવસે ત્રીજાનું વાટે. આમ.વાટ, વાટ, ને વાટ, બસ વાટવાની જ ટેવ પડી છે ! પણ કોઈને સદ્ગુણ ગાવા કે પ્રશંસા કરવી એની તો ટેવ જ નથી. યાદ રાખજે કે નિન્દા એ બહુ જ બૂરી ચીજ છે. નિન્દા એ આજને એક જાતનો માનસિક ચેપી રોગ છે. માણસ જેમ નિન્દા કરતો જાય તેમ એ રોગ અભિવૃદ્ધિ પામતે જાય.
ખરજવું થયું હોય છે તેને વારંવાર ચળ આવે છે. ને માણસ જેમ જેમ ખણતા જાય છે તેમ તેમ ચળ ઘટવાને બદલે વધતી જાય છે, તેવી જ રીતે નિન્દાને માટે પણ કહી શકાય. ખૂજલીવાળો ઘણું ખણીને અંતે વિકૃત બને છે, તેમ નિન્દક પણ પારકી નિન્દા કરી પોતાના જીવનને વિકૃત બનાવે છે. ખૂજલી થઈ હોય ત્યારે નાના છોકરાઓને હાથે લૂગડાં બાંધે છે ને ? તેમ હવે નિન્દકના મોઢે પણ કપડાના પાટા બાંધવાની જરૂર છે, કારણ કે નિન્દકે પણ બાળકની જેમ અજ્ઞાન છે. નિન્દક નિન્દા કરીને સુખ મેળવતા નથી, પણ સુખ ખાઈ રહ્યા છે માટે સુખના શોધકે વાચા આદિ ઇદ્રિ પર કાબૂ–વિજય મેળવવા પ્રયત્ન કરવો જોઈએ.
તમે જોઈ ગયા કે ઇંદ્રિ પર સંયમ ને બાહ્ય વસ્તુએનો ત્યાગ, આ બે વસ્તુઓ દ્વારા સુખને સાક્ષાત્કાર થાય છે. એમાં પણ ત્યાગથી જે જીવન–તૃપ્તિ થાય છે તે અલૌકિક છે. એ માટે પ્રભુ શ્રી મહાવીરદેવનું જીવન આપણને દષ્ટાંતરૂપ
