________________
૩૭
સુખની શોધમાં જગત, બહાર સુખ શોધે છે, પણ અંતરમાં તે કદી તલાસ કરતું જ નથી. સાચું સુખ મેળવવું હોય તે બાહ્ય પદાર્થોમાંથી મન વાળવું જોઈએ, ઈન્દ્રિયો પર વિજય મેળવ જોઈએ, જીવનમંથન કરવું જોઈએ. ચિત્ત સ્થિર બનાવવું જોઈએ અને મનના વધતા વેગને અટકાવવા આત્મનિરીક્ષણ કરવું જોઈએ. આ રીતે સાધના કરીશું તે જ આપણે સાચું સુખ મેળવી શકીશું.. આજને ચેપી રોગ
આત્મિક સુખને પૂર્ણ રીતે નહીં સમજનાર જાપાનીએ પણ ઇદ્રિયજય માટે અનેક પ્રયોગો કર્યા છે. જાપાનના ટેકિ. શહેરના ત્રણ દરવાજા પર ત્રણ મહાકાય વાંદરાનાં પૂતળાં મૂક્યાં છે. એ ત્રણે પૂતળા ઇદ્રિયજયને બેધપાઠ આપે છે.
એક વાંદરાએ આંખ બંધ કરી છે. આંખ બંધ કરીને એ એમ કહેવા માગે છે, કે સારી વસ્તુઓ જેજે, અને ખરાબ વસ્તુઓ જેવાને પ્રસંગ આવે તે મારી જેમ આંખ બંધ કરજે. બીજા વાંદરાએ પિતાના કાન બંધ કર્યા છે, એ એમ ચેતવે છે કે સારી વાત સાંભળવાને પ્રસંગ આવે તે સાંભળજે, અને ખરાબ વાત સાંભળવાની વેળા આવે તો મારી જેમ કાન બંધ કરજે. ત્રીજા વાંદરાએ પિતાનું મોટું બંધ કર્યું છે. એ એમ સૂચવે છે કે સારું બોલવું, અને ખરાબ બલવાને પ્રસંગ આવે કે નિન્દા કરવાની વેળા આવે તે મારી જેમ મેં બંધ કરી મને સેવવું. બાહ્ય રીતે આ ત્રણે ઇદ્રિ પર વિજય મેળવનાર પણ સુખ મેળવે છે. તે સંપૂર્ણ રીતે ઈદ્રિ પર કાબૂ આવી જાય તે સાચું સુખ
