________________
હવે તે જાગો!
૨૩
જાતને સુધાર્યા વિના બીજાને સુધારવા જશો તે તમે ય બન્ડશો ને તમારા સમાગમમાં આવનારને પણ બગાડશો. માટે તમે તમારા સ્થાન પર સ્થિર થાઓ.
ગ્રીસવાસી આર્કિમીડીઝ કહેતો કે, “મને ટેકા માટે હાથમાં એક દંડ મળે અને ઊભા રહેવા માટે પૃથ્વી બહાર કેઈ સ્થિર સ્થાન મળે તે હું આખા વિશ્વનું પરિવર્તન કરી શકું” અરે રે, આ માણસને આખા જીવનમાં એવું સ્થિર સ્થાન મળ્યું નહિ, તે માટે મને એના પર દયા આવે છે પણ હું તમને કહું છું કે તમને તો એવું સ્થિર સ્થાન આજે પણ મળી શકે તેમ છે અને તે તમારો આત્મા ! આત્માને સ્થિર સ્થાન પર સંયમને દંડ હાથમાં લઈને ઊભા થઈ જાઓ. જાઓ, હું તમને કહું છું કે, સંયમના આધારથી તમે આખા જગતને ફેરવી શકશો. પછી કોઈની તાકાત નથી કે તમને કોઈ હલાવી શકે કે ડોલાવી શકે! સર્વને માલિક આત્મા છે.
મિત્રો! આ ગપ્પ નથી, કલ્પના નથી પણ હકીકત છે. ભગવાન મહાવીરે સંચમના દંડથી જગત આખામાં પરિવર્તન આણ્યું, અને મૌલિક જીવનની દૃષ્ટિ આપી! પણ આ કામ એમણે કયારે કર્યું? કેવી રીતે કર્યું? પહેલાં એમણે પોતાની જાતને કચરે દૂર કર્યો, પછી મહોલ્લાને, પછી ગામને, પછી દેશને અને પછી વિશ્વનો ! પણ આજે તે પિોતાની જાતને વિચાર કર્યા વિના આંતરરાષ્ટ્રીય દુનિયાને કચરો કાઢવાની ધૂન સૌને લાગી છે.
એ વિશ્વને કચરો કાઢીને પોતાના દેશમાં ઘાલ, દેશને કચરે તાલુકામાં, તાલુકાને કચરો ગામમાં, ગામને
