________________
અને તે
રડાને
માણસમાં કર જડશે. આ
આત્મ જાગૃતિ
૧૯૭ કહ્યું “કઈ પણ દેશને નાગરિક પિતાના દેશની આઝાદી માટે જે કરે છે તે જ મેં મારા દેશ માટે કર્યું છે, અને તે બરાબર છે.” એમ કહી ફાંસીના દોરડાને પણ ફૂલની માળા ગણીને એ ભેટી પડ્યા. આવી ફનાગીરી અને આવી ખુમારી માણસમાં કયારે આવે ? કેઈ પણ ઉદાત્ત હતુ માટે માણસ નિર્ણય કરે છે, ત્યારે જ એનામાં અર્પણ આ આતશ પ્રગટે છે. આ મસ્તી, આ આતશ, રૂપિયાથી સત્તાથી નથી મળતું, પણ આત્માની પ્રમાણિક નિષ્ઠામાંથી પ્રગટે છે, અને તે પ્રસંગે મૃત્યુને પણ એક પ્રકારને આનંદ માણી શકાય છે. માળે છેડી અનંત ગગનમાં ઉડતા પંખી જે. ' માનવી અને માળે
આત્મપંખી ! તું ગગનવિહારી છે, અનંત આકાશમાં ઉડનાર તું મુક્ત પંખી છે. માળામાં તું વસે છે પણ માળે એ તું નથી. માળે તારાથી ભિન્ન છે. તું તારા માળાને સ્વચ્છ અને સુંદર રાખજે. કાંટા-ઝાંખરાં લાવીને તારા માળામાં ન ભરતા. નહિ તે અવસરે તું જ એમાં ભરાઈ જઈશ. ઉડવા ધારીશ ત્યારે નહિ ઉડી શકે. અને તારા માળાનાં દ્વાર પણ મોટાં રાખજે કે જેથી ઉડતી વખતે તારી પાંખોને ઈજ ન થાય.
" માણસો ઇંટ ચૂનાથી ઘર બાંધે છે. પંખીઓ માળે ઘાસથી બાંધે છે–દેહને રહેવાને માળે ઈંટ, ચૂનાને માટીથી બંધાય. પણ રે, આપણા આત્માનો માળે ક્યો? આ દેહ એ આત્માને મળે છે. પંખી જેમ માળાને મૂકીને ઊડે છે.
