________________
૧૯૨
હવે તો જાગે
હતી. આજે એ માંગવા આવ્યા. મેં ન આપ્યાં, એટલે બેલડું થયું, અને કલહ વળે.” સુમતિ આટલું ધૈર્યપૂર્વક બોલી ગઈ પણ એના અવાજમાં જરા વિષાદની છાયા હતી.
“તું યે ખરી છે. પારકા કંકણ ક્યાં સુધી રખાય? એને માલિક માગવા આવે ત્યારે આપી દેવાં જ જોઈએ ને. તારા જેવી શાણી સ્ત્રી આવી વાત પર કલહ કરે તે થઈ રહ્યું ના ? કઈ જાણે તો ય હસે એવી આ વાત છે. જા, જા, જલદી આપી આવ.” એને ઊભી કરતાં આત્મારામે મીઠે ઠપકે આવે.
“જરા ઊભા તે રહો. તમે આપી આવવાનું તે કહે છે, પણ મને એ કેટલાં ગમે છે! મારું મન એમાં કેટલું રમે છે, એ તમે જાણે છે? કેવાં સુંદર એ રત્નકંકણ છે! એને ઘાટ, એની ઝીણી ઝીણી કારીગીરી, જેની જોડ ન જડે! અને એનાં રત્નો પણ કેવા તેજસ્વી છે? નાથ, મને તો એ પાછાં આપવાનું જ મન નથી થતું. મનમાં થાય છે, રાખી લઉં. પછી જે થવાનું હશે તે થશે. કજિયો તે કજિયે !” આટલું કહેતાં કહેતાં તે સુમતિનું હૃદય ભરાઈ આવ્યું. એની પાસે જ્ઞાન હતું, છતાં વિષાદ કાંઈ ઓછો ન હતો!
પણ આજે તને થયું છે શું? તું પાગલ તે નથી થઈને! અરે, તું આ શું બોલી રહી છે? જે વસ્તુ પારકી છે તે.કેટલા દિવસ રખાય? એના પર મમતા કરવી, એને પિતાની માનવી અને “મારી’ કહી શો કરે એ અજ્ઞાનતા નહિ તો બીજું શું છે? પારકી વસ્તુ તો જેમ વહેલી અપાય તેમ સારું.” શિખામણ આપતાં આત્મારામે કહ્યું.
સુમતિ ઊભી થઈ. એણે પતિને હાથ ઝાલ્ય, એને