________________
૧૬૮
હવે તે જગે!
જીવનપથને શોધનારને અંતે વિનિપાત થાય છે. અંતરની આંખ વિનાના માણસની મને એક વાત યાદ આવે છે. ' અંતરનાદ
ભાવનગરમાં “અંતરનાદ” ઉપર મેં વ્યાખ્યાન આપેલું. એ વ્યાખ્યાન સાંભળ્યા પછી એક પરિચિત ભાઈ મળવા આવ્યા. મને કહેઃ “મહારાજશ્રી આ૫ અંતરનાદને તે માને છે ને ? એ નાદને અનુસરવું એ માનવીને ધર્મ છે ને? મેં “હા” કહી. ત્યારે એ કહેઃ “મારે પણ અંતરમાંથી અવાજ આવે છે. મેં પૂછયું : “અવાજ શું કહે છે?” એ કહે : “લગ્ન કરવાનું મને જરા આશ્ચર્ય થયું. મેં કહ્યું : “તમે તે પરણેલા છે ને?” એ કહે: “હા, એ ખરું પણ બીજી વાર પરણવાને અવાજ આવે છે. પહેલાની પત્નીમાં કાંઈ જ નથી. નથી રૂપ, નથી જ્ઞાન, નથી ગુણ કે નથી સૌદર્ય. ' કહ્યું: “એ તમારા અંતરને અવાજ નથી, પણ શેતાનને છે. તમે બંનેના અવાજને જાણતા નથી એટલે આ ગોટાળે ઊભું થયું છે. અંતરનાદ હેત તે તે એમ જ કહેત કે, જે છે એમાં સંતોષ માન–અને તારામાં કાંઈ વિશિષ્ટ તાવ હોય તે તે એ અભણ નારીમાં રેડીને એને જ ગુણવતી, જ્ઞાનવતી, ને સંસ્કારવતી બનાવ!”
મારી આ વાતની એમને પર કેટલી અસર થઈતે હું જણ નથી, પણ એમણે મારી આગળ તે કબૂલ કર્યું કે એ શેતાનને અવાજ પણ હોઈ શકે.
દિવ્ય દૃષ્ટિને અભાવ માણસને કે બનાવી મૂકે છે! જીવનમાં સંયમ હેય, આંખમાં અવિકાર હૈય, ઈન્દ્રિ