________________
દિવ્ય દૃષ્ટિ
૧૬૯
ઉપર કાબૂ હાય અને મનમાં મક્કમતા હોય ત્યારે જ દ્વિવ્યતા પ્રાપ્ત થાય છે. અને આવી દિવ્યતાવાળા માનવીના અંતરના અવાજ એ જ અંતરનાદ.
',
જ
બિલ્વમ'ગળ સાધુ થયા, પણ એ એની પ્રિયા ચિંતામણિને ન ભૂલ્યા. એ પ્રત્યેક વસ્તુમાં ચિતામણિને જ જોવા લાગ્યા. જળમાં, સ્થળમાં, આકાશમાં અને ફૂલમાં પણ એને એની પ્રિયા જ દેખાવા લોગી, ભગવાનની મૂર્તિમાં પણ એ પેાતાની પ્રેયસીને જ જોતા. એથી એ ત્રાસ્યા. એને લાગ્યુ, પેાતાની દૃષ્ટિમાં પાપ છે, આંખા પરવશ છે. અને એક દિવસ એણે પોતાની આંખા ફેાડી નાંખી, સૂરદાસ બન્યા. એને અંતરની આંખા લાધી.
આખામાં દિવ્યતા ન હેાય તેા એ ન કરાવવાનું પણ કરાવે. જે દૃષ્ટિ માણસને હેવાન બનાવે, એને તે દૃષ્ટિ કેમ કહેવાય ? વિકૃતિ આવે તે પવિત્ર રૂપને પણ એ પાપભાવથી જીએ, કેાઈનુ સુખ જોઇ ઇર્ષા કરે, ખીજાને આનંદી જોઈ અન્યા કરે; અને પોતે પાપના માર્ગે જામ. આંખા તે તારે, ખાડા આવે તે ખચાવે. આંખા હોવા છતાં ખાડામાં પડે તે એના કરતાં તે. અધુની લાકડી સારી. આંધળા માણસ લાકડીના આધારે ખાડામાં પડતા તે ખચે ને?
'ર
તમે દેખતા છે, તમે કેાઈની સાથે અથડાઈ પડા તા સામેા માણસ શું કહે ? “ જુએ છે કે નહિ ? ” આંધળા હાય અને કાઈની સાથે અથડાય તા એ ઠપકાને પાત્ર નહિ, ઉલટા ક્રયાને પાત્ર “ બાપડા દેખતા નથી ” એમ કહી એના ઉપર કરુણા આવે. પણ તમે દેખતા અથડા
'ર
તા ગુનેગાર ખરાને ?