________________
૧૬૨
હવે તે જાગે! નહિ થાય.” ! અને એમના ઈશારા પ્રમાણે એ કામે લાગી ગયા.
મેં પૂછયું : આ ભાઈને કેટલે પગાર આપ છો ?
ઉત્તર મળે. “દોઢસે. મને મનમાં થયું, દેઢસો માટે આટલી દીનતા ? આટલી કાકદિ ભરી વિનંતી?
જ્યારે ભેગને રોગ જાણું લાત મારનાર ત્યાગીઓને જોઈ અકકડ બને અને ધનવાનની આગળ દીન બને ત્યારે દ્રોણાચાર્યનું વચન યાદ આવે છે. અર્થાનાં રાત વચમ્ અમે ધનના દાસ છીએ, ધર્મને નહિ !
ધનની આગળ તે સૌ નમે. રોટલે આપનાર આગળ તે કૂતરું પણ નૃત્ય કરે. માણસ પણ એકલા પેટ પોષનારને જ નમે, અને મહાપુરુષોની કદર ન કરે. વડીલેના વિનય ન સાચવે, અધ્યાપકો પ્રત્યે આદર ન દાખવે તો એની માનવતા કઈ રીતે વિકસે ? નમ્રતા માટે વસ્તુપાળનો પ્રસંગ વિચારવા જેવું છે.
પાલિતાણાની યાત્રાએ નીકળેલો સંઘ મહામંત્રી શ્રી વસ્તુપાળના ગામમાં આવ્યું, એમણે સપ્રેમ સંઘને ભજનનું નિમંત્રણ આપ્યું. સંઘ પિતાના ઘેર આવ્યા ત્યારે એમના હૈયામાં હર્ષ માય નહિ. સુવર્ણને થાળ અને સુવર્ણની ઝારી લઈ બારણા પાસે મહામંત્રી પોતે જ સંઘના પગનું પ્રક્ષાલન કરવા બેઠા. શ્રી વસ્તુપાળ સંઘમાં આવનાર પ્રત્યેક વ્યક્તિને પ્રેમથી નમન કરી એનાં ચરણ ધૂએ. અને મહાસેનાપતિ તેજપાળ અતિથિને અંદર લઈ જાય, એ રીતે સમસ્ત સંઘના . પગ ધેતાં એમના શરીર પર પરસેવાની ધારા વહેવા લાગી.
કરેએ કહ્યુંઃ માલિક! આ કામ અમને સોપ. થોડા બાકી રહ્યા છે, એમના પગ અમે ધોઈશું. આપના શરીર પર