________________
જીવનમાં ધમ
૧૬૧
એ નમ્રતાથી કદી ગર્ચા નથી. પેાતાને ત્યાં આવેલા અતિથિઆના એણે નમ્રતાપૂર્વક સત્કાર પણ કર્યાં નથી, અને પેાતાના ગુરુજને આગળ પણ. એ અક્કડ થઈ ને ચાલ્યા છે.’
માણસમાં જેમ જેમ લાયકાત આવતી જાય, તેમ તેમ એનામાં નમ્રતા આવવી જોઇએ. આંબાના ઝાડને જેમજેમ ફળ આવતાં જાય તેમ તેમ તે નમે છે.નમ્રતામાંજ એની મહત્તા રહેલી છે. એટલે આપણે કહીએ, ‘લઘુતામે' પ્રભુતા વસે, પ્રભુતાસે પ્રભુ દૂર.’લાયક માણસ કેવા નમ્ર હાય છે અને અલ્પ સત્ત્વવાળા કેવા ઉદ્ધૃત હાય છે, એના એક પ્રસંગ મને યાદ આવે છે.
અમે અર્ધેરીમાં ચાતુર્માસ હતા. અમારા નજીકના ખ'ગલામાં ગ્રેજયુએટ થયેલા એક ભાઈ રહે. પણ એમનામાં અભિમાન ા માય નહિ. એ ચાલે ત્યારે અક્કડ, ઘરથી નીકળે ત્યારે એની ચાલ પણ જોવા જેવી. તાડ વળે તેા એ વળે. અમારા સાધુએ સામે મળે ભાઇ માઢું મરડીને ચાલે. એને થાય કે આતા બધા, પૃથ્વી ઉપર ભારભૂત ! આ સાધુએ શુ' કામના ? મફતનું ખાય અને ફર્યો કરે !
• એક દિવસ ગમ્મત થઈ, હું એક ભાઈને ખગલે આહાર લેવા ગયેલું, ત્યાં એ ખ'ગલાના માલિકે મારી સાથે જ્ઞાનગેષ્ટિ માંડી, વાતાં ચાલતી હતી, એટલામાં પેલા અક્કડભાઈ આવ્યા. શેઠને જોતાં જ એ એકદમ નમ્ર બની ગયા. શેઠને ખૂબ જ સભ્યતાથી સલામ કરી.
શેઠે કહ્યું : “આટલું મોડુ !નાકરી કરી છે કે હજામત?” પેલાએ અતિ નમ્રતાથી અને દ્વીનતાથી કહ્યું: “સાહેબ, આજે જરા માડુ થઈ ગયું. માફ કરેા. હવેથી આવી ભૂલ
૧૧
