________________
જીવનમાં ધર્મ
૧૪૯ એને નીચે ઉતારે અને કહે કે ગાડી પાછી મુંબઈ ભણી હાંકે.”
, વિચારે! દારૂ કેણે પીધે હતે? આવી દશા જગતની છે! પોતે ભૂલની અધીમાં અટવાઈ ગયું છે અને બીજાની ભૂલ શોધી રહ્યું છે. કેફમાં પિતાને પિતાના ગામની ખબર નથી. આપણું ગામ એ આ ફાની દુનિયા નથી. અહીં તે અલ્પ સમય માટે આવ્યા છીએ, અહીં વિસામે લીધા પછી અહીંથી આગળ વધવાનું છે. આપણું ધામ દૂર છે, ઉપર છે, સૂર્યને ચંદ્રનીયે પેલી પાર છે, જ્યાં સૂર્યને પ્રકાશ પણ ઝાંખે લાગે એવા પ્રકાશમય, સૌન્દર્યમય મોક્ષ-પ્રદેશને નિવાસી આપણે આ આત્મા છે. એને વિચાર સ્વપ્નમાં પણ આવે છે?
એક ગામમાં એક ભાઈએ પ્રશ્ન કર્યો, ત્યાં મેક્ષમાં - આઈ પીને વાતો કરવાની ખરી કે નહિ?”
મેં કહ્યું: “ત્યાં વાત કેવી? ત્યાં તે આપણો આત્મા અનંત જ્ઞાનમય-પ્રકાશમય હોય છે. વીતરાગને વાત કેવી?”
ત્યારે ફરી પ્રશ્ન કર્યો, “તો પછી વાત વિના અમારે સમય કઈ રીતે પસાર થાય? અમે તે મુંઝાઈ જઈએ.... * મને વિચાર આવ્યો કે જે લેકે વાત વિના રહી શકતા નથી. ઘંઘાટ વિના જીવી શકતા નથી, કોલાહલ વિના તેમને પિતાનું જીવન શૂન્ય લાગે છે, આવા માણસોને આ મેક્ષની અનંત પ્રકાશમય પ્રદેશની કલ્પનાય કયાંથી આવે? કેદમાં કદી સ્વસ્થ વિચાર આવતો જ નથી, મેહેનો પણ કેફ છે. એમાં આત્માની સહજને વાસ્તવિક દષ્ટિને વિકાસ કયાંથી હોય?
આત્માની નિસર્ગિક દષ્ટિ જાગે તે સમજાય કે આત્મા જ એક એવી ચીજ છે, જેને અગ્નિ બાળી ન શકે, પવન
