________________
જીવનમાં ધર્મ
૧૩૫ શ્રી વસ્તુપાળ ને તેજપાળ પણ તમારી જેમ સંસારી હતા, પણ એમનું જીવન ધર્મમય હતું. એમણે એમને વૈભવ આબૂનાં સંગેમરમરમાં ને આરસમાં કેરીને એમના વૈભવને, એમના જીવનને, અમર બનાવ્યું. એમનું મૃત્યુ થયું, પણ તે ક્યાં? જાણે યાત્રાને બહાને મરણની સામે ગયા! એમણે મૃત્યુને. પણ શરમાવ્યું !
એ જ પ્રસંગે ગુજરાતના મહામંત્રી શ્રી ઉદયનનો છે. એમનું વીરમૃત્યુ વિચારવા જેવું છે. ગુજરાતને એની પૂરી પિછાન નથી. શ્રી. મુનશી જેવા કેટલાક લેખકે એ ઐતિહાસિક સાહિત્યને અન્યાય કર્યો છે. ઈતિહાસનાં તેજસ્વી પાત્રોને પોતાની મનસ્વી વૃત્તિઓથી રંગીને પિતાના માનસનું પ્રદર્શન કર્યું છે. પ્રતાપી પાત્રોની પવિત્રતા સામાન્ય માનસમાં આવતી જ નથી.
મહા મંત્રી ઉદયનને શ્રી. ક. મા. મુનશીએ પિતાની નવલકથાઓમાં સાવ હીણા ચીતર્યા છે. એમની એ નવલકથાઓ જાણીતી અંગ્રેજી નવલકથાઓની પુનરાવૃત્તિઓ જેવી છે. એમાં જે જે પાત્ર હતાં, તે તે પાત્ર પોતાની નવલમાં ખડાં કરવાં, નેિ એને ઈતિહાસને આભાસ આપવા એમણે સોલંકી યુગ પસંદ કર્યો. અને એ વખતનાં પાત્ર ને મનફાવતાં ગઠવીને ગમે તે રીતે ઘડ્યાં છે. - તેઓએ એક પ્રસંગે જાહેર કર્યું હતું કે મુંજાલને ' ઠેકાણે પહેલાં શાંતુ મૂક્યો હતો, પણ પછી ફેરવી નાખ્યો.
મંજરી એમની કલ્પનાનું પાત્ર છે! આમ એમણે નવલકથાને રિસ જમાવવા ગુજરાતનાં પ્રતિભાશાળી પાત્રોને ખુરદ કરી નાખે છે. ઈતિહાસના સત્યને ભ્રષ્ટ કર્યું છે.
ધી જિયા કરે છે. કેટલાક જાતને અાજે છે
