________________
૧૦૮
હવે તે જાગે! નથી, સત્યને ઉચારતો નથી, સત્યને આચરતે નથી. અને જેનાં મનને વાચાને મેળ નથી તે મનુષ્ય હોવા છતાં પશુ છે તે ભાષણ કરતા નથી પણ ભસે છે, બોલતા નથી પણ બકે છે!”
આજનું વ્યાખ્યાન એટલે વાણીના તપની વિચારણું. જીવન ગંભીર વિચારણા માંગે છે. બહાર તમે ગમે તે હો, હું એ અંગે કંઈ જાણવા નથી માગતે, તમે અંદર આવે, અંદર તમે કોણ છે તે મને કહો."સત્યને ઝળે તે પહેર્યો પણ એ ઝમ્બા નીચે શું છે તે મને કહેશો? બોલો, મારા ભાઈ ! બેલે ! આજ નહિ બેલે તે ક્યારે બોલશો? મનને વાણીને સુમેળ છેકે કુમેળ? મનને વાણએ આપણું જીવનને સંગીતમય બનાવ્યું છે કે બેસૂરું? જીવનમાં શું છે, આનંદ કે અફસોસ?
કોઈને ગૂમડાં થયાં હોય અને ભારે કેટ પહેરીને ફરતે હોય તે કોને ખબર પડે કે આ કપડાં નીચે ગૂમડાં ખદબદી રહ્યાં છે? ગૂમડાં ભલે બહાર ન દેખાય પણ અંદર તે પીડા થાય ને ચળ ઉપડે ને? લોહી નીકળે ને? તમને કઈ દિવસ અસત્યનું ગૂમડું ખટકે છે ખરું? એની પીડા થાય છે ખરી ? અસત્યની પીડા જરાય નથી થતી? કાંઈ નહિ આજ નહિ થાય તે મરતી વખતે આ ચિત્રો નજર સામે ખડા થશે. ભૂતવળની જેમ નાચ્યા કરશે અને અસત્યવાદીને મૂંઝવી મારશે. પણ જે આપણું જીવનમાં સત્યનો સૂર્ય, ચમકતો હશે તે અન્ધકારનો જરાય ભય નથી.
આપણે કઈ નાનકડી વસ્તુ ખઈ બેસીએ છીએ ત્યારે કેટલો બધો અફસોસ થાય છે? એક રૂપિયે ખવાઈ ગયે હેય તે કેટલી ચિંતા થાય? પણ આજે આપણે આત્મા
