________________
માનવતાનાં સોપાન
આવે તે અવસરે એને ચેતવ્યા વિના પણ રહે નહિ.
એક ફૂલણજી પતિ વારંવાર પિતાની પત્ની આગળ પિતાનાં કુળ, જાતિ, ગૌરવ અને કુટુંબનાં વખાણ કરતા, આથી સ્ત્રી કંટાળી જતી. એક વાર પતિએ પૂછ્યું: “મારાં સગાઓ પર તારે પ્રેમ કે છે?” નિપુણ શબ્દમાં પત્નીએ ઉત્તર વાળ્યું. “પ્રાણનાથ ! આપનાં સગાઓ પર મારે પ્રેમ કાં ન હોય? હું તે મારી સાસુ કરતાંય આપની સાસુને વધારે ચાહું છું!” આ મધુર છતાં નિપુણ ઉત્તર સાંભળ્યા પછી એના પતિને થઈ ગયું કે અહીંથી બેટી બડાઈ કે ખુશામત સાંભળવી નહિ મળે. આ ઉત્તરમાં મધુરતા ને નિપુણતાનું મિશ્રણ છે. '
ત્રીજો ગુણ છે તો તેક એટલે થોડું બોલવું ખરું પણ થોડું બોલવું. જરૂર પૂરતું જ બોલવું. બહુ બેલ બોલ કરનારના વચનની કિંમત હોતી નથી. બહુ ભાષણે કરનાર, જ્યાં ત્યાં ને જ્યારે ત્યારે શિખામણ દેનાર વાચાળમાં ખપી જાય છે. એના પર લોકોને વિશ્વાસ બેસતું નથી. એ બેલે તે લેક એને શાન્તિથી સાંભળે નહિ. અને સાંભળે તે એના પર વિશ્વાસ બેસે નહિ, માટે થોડું બોલવું. જરૂર પડે ત્યારે બોલવું, અને થોડા શબ્દોમાં ઘણું કહેતાં શીખવું.
- એક પ્રસંગ મને યાદ આવે છે. મુંબઈમાં પૂ. આગમેદ્વારક આચાર્ય મહારાજ શ્રી સાગરાનન્દસૂરીશ્વરજી મહારાજને વંદન કરવા એક ગૃહસ્થ આવ્યા હતા. બે માળ ચઢીને પેલા ભાઈ ઉપર આવ્યા. આવનારનું શરીર જરા ભારે હતું. એ હાંફી ગયા. વંદન કર્યા પછી સ્મિત કરી એમણે કહ્યું –
