________________
માનવતાનાં સોપાન
પેાતાના જીવનદ્વારા કહેતા આવ્યા છે,
વચન—રતન મુખ કાટડી, ચૂપ કર દીજે તાળ, ધરાક હાયતા ખાલીયે, વાણી વચન રસાળ.
(
૯૫
વચન એ તેા રત્ન છે. મુખ એ આ મહામૂલા રત્નાને રાખવાની તિજોરી છે. રત્ન કંઇ જેમ તેમ અને જ્યાં ત્યાં રખાય ? એ તેા ખંધ તિજોરીમાં જ શેાલે. પણ તિજોરી સદાકાળ કઈ બંધ રંખાય ? ઘરાક આવે, કઈ ખરીદનાર આવે, કાઈ સારો પારખુ આવે તે તિજોરી ખાલવી જ પડે. પણ ખાલ્યા પછી તેા એ રત્ના એવી રીતે સચ્ચાઈથી મતાવવાં કે જોનાર ડાલી ઊઠે. એ વચન-રત્નમાં પ્રિયતાના પાસા હાય, હિતચિન્તનના આકાર હા, સત્યનાં પ્રકાશિત કરણા હોય, તા જોનારા પણ વાહ વાહ ! પેાકારી જાય !
હું કહું છું. કે સત્ય, તથ્ય ને પથ્યથી ભરેલું આપણુ વચન હાય તા, એની આગળ કેાહીનૂર હીરો પણ કઈ જ હિસાખમાં નથી !
ઘણા વખત પહેલાં આગમ-સાહિત્યમાં વાણીના આઠ ગુણા મેં વાંચ્યા હતા. મને થયું કે આ આઠ ગુણાથી યુક્ત આપણાં વચન હોય, તે તે આ સંસારમાંય શાન્તિનું સ્વગ ઊભું થાય ! તે આઠ ગુણ્ણાને હું આપની આગળ મૂકું છું. વાણીના પહેલા ગુણ તે मधुरम् ।
આપણુ એલવુ... એવુ‘ હોવુ' જોઇએ કે જેમાંથી મધુરતા ટપકે, મીઠાશ ઝરે, વાણીમાંથી સૌય નીતરે. સાંભળનારના કાન પણ એ પ્રિય વચન ફ્રી સાંભળવા તલસે. વાત એકની એક જ હોય, પણ એક માણસ એવી મીઠાશથી રજૂ કરે કે