________________
જ્ઞાનસાર
મધ્યમ વર્ગમાં, ત્રીજી મહિને માંડ પૂરુ કરે અને ચેાથી દિવસનુ પણ માંડ મેળવે. બધી જ બહેનેા, પણ પુણ્યની પ્રકૃતિ જુદી. જ્ઞાનીને આ વાત સમજાય. અલખત્ત! પુણ્યની પ્રકૃતિમાં ફેર છે; કેાઈને ત્યાં વધારા તા કાઇને ત્યાં ઘટાડા; એ તા સ`સારમાં ચાલ્યા કરશે પણ આત્મામાં કાંઇ ફેર નથી. આ જ્ઞાનદૃષ્ટિ આવે તે આ પળ, આ દિવસ, આ જીવન સાષથી સુધરે.
જેનામાં આ જ્ઞાનષ્ટિ છે એને આ મદિશ, શાસ્ત્રો, ઉપાશ્રય, જ્ઞાન અને દર્શન કામ લાગે, જેને નથી એને કાંઈ કામ ન લાગે. એ ભલે પ્રવચન શ્રવણ કરે પણ ઘરમાં પ્રવેશે એટલે જેવા હતા તેવા ને તેવા જ.
૫૦
એક અજ્ઞાની રાજ ઘરમાં ઝઘડા કરે, લઢે, એ જાત્રાએ જવા તૈયાર થયા. એના જ્ઞાની મિત્રે કહ્યું : “તમે જાત્રાએ જાએ છે તે એક કામ ન કરે ? આ તુંબડુ' લેતા જશે ? જ્યાં જ્યાં જાઓ ત્યાં ભગવાનનાં દન આ તુંબડાને કરાવજો અને પવિત્ર નદીઓનાં પાણીમાં સ્નાન કરાવજો, જેથી આ તુંબડું છપ્પન તીથ જઇને આવે. પછી આને સમારીને એનુ શાક બનાવીને ખાઈશું તે અમારામાં સદ્દબુદ્ધિ આવશે, ”
અજ્ઞાની તુખડુ લઇને ગયા. ગંગા, યમુના, સરસ્વતી, ગેાદાવરી ખધે ન્હેવડાવ્યું, દન કરાવ્યાં. ફરતા ફરતા હિમાલયથી . હરદ્વાર સુધીના પવિત્ર ધામામાં એ ફરી આન્યા, તુંબડાને પણ ફેરવી આવ્યા. યાત્રાથી પાછેા, આન્ગેા એટલે મિત્રે જમવાનું નિમંત્રણ આપ્યું, તુંબડાને સમારીને શાક અનાવ્યું. માઢામાં મૂકયુ ત્યાં મોઢું કડવું કડવું થઇ ગયું, થૂ ચૂ કરવા લાગ્યા. મિત્રને કહ્યું : “ભાઇ ! પાણી આપા, મારે મેહુ ચાખ્ખું કરવું છે. શાક કરતાં પહેલાં કેાઈએ ચાખ્યું પણ નહિ ?”