________________
જ્ઞાન સાથે
૪૯
જેમ બળતી આંખોમાં માં આવીને કાજલ આજે અને એમાં ઠંડક વળે તેમ પૂર્ણાનંદની દષ્ટિ નયનોમાં આવે અને અમૃત જેવી ઠંડક વળે. આવી આંખોમાં શીતળતા અને સ્નિગ્ધતા હોય.
એ સમજતો હોય છે કે વિશ્વમાં જે વિવિધતા દેખાય છે એ સહુ સહુના પુણ્યને પ્રકાશ છે. જુદાં જુદાં કર્મોને લીધે જુદી જુદી વ્યકિતઓ વિકાસ પામી રહી છે. એક સરખું વ્યકિતત્વ કેઈનું નહિ મળે. બાપ જે દીકરે દેખાય ખરે પણ સ્વભાવમાં નહિ. એમ જ જે હેત તો તીર્થકરના બધા પુત્ર તીર્થકર અને ગાંધીજીના બધા દીકરા ગાંધીજી બની ગયા હોત, પણ એવું કદી બનતું નથી.
પુણ્યના ચાર પ્રકાર છે, માતાના સદાચારના પુણ્યથી સંતાન સંસ્કારી બને, પિતાના બુદ્ધિના પુણ્યથી પુત્ર કુશળ બને, કુળના ઉદારતાના પુણ્યથી સંતાન ઉદારદિલ બને અને આત્માના પિતાના પુણ્યથી એને પરલોક સુધરી જાય.
જેને આ ભવ નથી સુધર્યો તેને પરભવ કેવી રીતે સુધરે? પણ સુધરવું એટલે બધા પૈસાદાર થઈ જાય, મેટા હોદ્દા ઉપર આવી જાય એમ નથી સમજવાનું.
પૈસો આવ્ય, મોટાઈ આવી, પ્રતિષ્ઠા મેળવી એ બધું બહારનું છે, એથી અંદરની જાગૃતિ ક્યાંથી આવે ?
દષ્ટિ અંદરથી સ્નિગ્ધ-અમીભરી થાય પછી જગતને જોઇને, જગતની વિભૂતિમત્તાને જોઈને મનમાં આનંદ થાય. વિચાર આવે કે ભગવાને પુણ્ય કેટલા પ્રકારનું બતાવ્યું છે ! એમાં કેટલી વિવિધતા છે !
ચાર બહેને હેય; એક કરોડપતિને ત્યાં જાય, બીજી