________________
જ્ઞાનસાર
મૂળમાં જ્ઞાનર્દિષ્ટ હોવી જોઈએ. જ્ઞાનદિષ્ટ લગાડા તે વસ્તુ તમને જુદી લાગવાની. જ્યાં સંસાર જુદા લાગ્યા પછી તમે ભલે સ`સારમાં રહેા પણ કબ્યથી રહેા, જાગતા રહેા, જવાબદારીથી રહેા, અદ્ધર રહેા, કીચડમાં ડૂબે નહિ. તમારા બધા પ્રશ્નાના ઉત્તર જ્ઞાનષ્ટિ છે.
૩૯
જગતમાં એ જ તત્ત્વ છે : આત્મા અને કર્મ. અધા ચૈતન્ય એ આત્મા છે, જડ એકમ છે. અનેક અને આત્માના જોડાણને લીધે સંસાર છે. કાંઇ ગૂંચ છે જ નહિ. જ્ઞાનષ્ટિ આવે છે અને જીવ આ તત્ત્વના વિચાર કરતા થાય છે. પછી દરેક પ્રવૃત્તિ કરે પણ એ જળકમળની માફ્ક અલિપ્ત રહી સંસારનું આ રીતે અવલાંકન કરતા આગળ વધે છે અને જીવન યાત્રા સુંદર રીતે પૂરી કરે છે.
વર્ષો તે પૂરાં થવાનાં, રડતાં રડતાં કે હસતાં હસતાં, માથાં કૂટતાં કે અવિહિન ચર્ચા કરતાં. જો દિવસેા પૂરા જ થવાના છે તેા શા માટે દુ:ખી થઈને પૂરા કરવા ? જાગૃતિમાં પ્રબુદ્ધ થઈ દિવસ કાઢીએ તે એ દ્દિવસ સમતામાં જાય.
સમતાની સમજણ આવે એના જેવું સુખ કાઇ નથી. ખાવા રોટલા મળે, પહેરવા કપડાં મળે, રહેવા એટલેા મળે એને ખીજુ: કાઇ દુઃખ હોય તે એ ઊભું કરેલું દુઃખ છે. આ ત્રણ દેહની જરૂરિયાતનાં દુ:ખા છે. આ ત્રણ હોય તેમ છતાં પણ જો દુઃખ હોય તેા એ અજ્ઞાનમાંથી જન્મેલા માહનુ છે. લેાકેા આ અજ્ઞાનને કારણે વસ્તુઓને અભાવ કલ્પી દુ:ખી થતા હોય છે.
જ્ઞાનષ્ટિ આવતાં આ ભૌતિક દુઃખા પણ ઓછાં થતાં જાય. અંદરથી સુખ આવતું જાય. એ વિચારે : ચાલા,
