________________
४०
- જ્ઞાનસાર
-
શરીર ઢાંકવા વસ્ત્ર છે, રહેવા મકાન છે, ખાવા રેટેલો છે; હવે માલ પાણીને યાદ કરી આ રોટલાને આનંદ શાને ગુમાવો ?
સુખને વિચાર કરે તે તૃષ્ણ ઓછી થતી જાય. બાકી તે આ તૃષ્ણને ખાડે ભરતા જાઓ એમ ઊંડે. ઊતરતો જાય.
એક ભાઈએ શેરબજારમાં નવાણું લાખ બનાવેલાં પણ કરોડપતિ બનવાની અભિલાષા. ગામના લોકોએ ઘણું સમજાવ્યા પણ ન માન્યા. કહેઃ નવાણું લાખ ઊભા કર્યા તે એક લાખ શું હિસાબમાં ? જેજે, હું કરોડપતિ થઈને આવું છું.” એક લાખ લેવા જતાં નવાણું લાખ મૂકીને આવ્યા. જેનાં કબાટે નેટની થોકડીઓથી ભરેલાં રહેતાં એને મહિને કેમ ચલાવો એ પ્રશ્ન ઊભું થયે; શૂન્ય round figure કરવા જતાં પિતે જ શૂન્ય round થઈ ગયા.
સંસાર એક ચક્કી છે. વ્યસની કે વેઠિો પોતાની સાધના માટે સમય ન મેળવી શકે તે જાક માની શકાય. પણ શેઠિયે થઈને કહે કે શું કરું, સમય મળતો નથી. તે આ અનુકૂળ સાધનને અથ શે ? સુખી માણસ તો ધર્મ વધારે કરી શકે ! આ જ્ઞાન, શ્રવણ, ચિંતન વારંવાર ક્યાં મળવાનું છે ? જ્ઞાનની ગંગા જરૂર વહે પણ સાંભળનારનું જ ભાગ્ય ન હોય તેનું શું ?
જ્યારે સ્વાધ્યાય, ચિંતનને લાભ મળે ત્યારે એ ન ચૂકે. જ્ઞાનથી, ધ્યાનથી જે પિતાના ચિત્તને તૈયાર કરે છે એની તૃષ્ણ ઓછી થતી જાય છે.
જે જાગૃત છે એ પૂર્ણાનંદી છે, એને દીનતા રૂપી