________________
* બુદ્ધિહીન લાયક સોરભવાળા જળનું સિંચન કરે, અને પાનડે પાનડે કસ્તુરી અને ચંદનનું વિલેપન કરો તેય ડુંગળીને જાતિસ્વભાવ-દુર્ગધ જતી નથી, તેમ મારો પણ પારકા ખેતરમાં ચોરીથી મોટું નાંખી આવવાને જાતિસ્વભાવ જતો નથી !”
તાપસ વચ્ચે જ બેલે છે–“તારે જેમ પારકા બગીચામાં મેં નાંખવાનો સ્વભાવે છે તેમ મારે કોઈપણ ચોરીથી ખાઈ જનારનાં હાડકાં ખાખરાં કરવાને સ્વભાવ છે, તેનું શું ?”
કામધેનુ નમ્ર રીતે વદે છે–પ્રશ્ન ઠીક છે. પણ ઉત્તર રસિક છે. જે, તું મારે ત્યાંથી સિંહ કેશરીઆ લાડવા ખાઈ જજે અને હું તારા બગીચામાં મારી ઈચ્છા પ્રમાણે ચરી જઈશ. આ વિનિમય ઠીક પડશે.” એમ કહી કામધેનુ સિંહ કેશરીઆ એની આગળ ધરે છે.
લાડવા ખાઈ ખુશ બનેલ સર્વપશુ આ વાત મંજૂર રાખે છે. તાપસ તે દ્વિસ સ્વર્ગમાં વ્યતીત કરી બીજી રાત્રિએ કામધેનુનું પૂછડું પકડી પૃથ્વીપટ પર આવી, મઠ ભેગા થાય છે! રસના ઈન્દ્રિથના સ્વાદથી ઉદ્દભવ થતે આનન્દ ક્ષણિક છે, પણ એનું પરિણામ દીધું હાનિકારક છે. તલવાર કરતાં રસના ઈનિ માનવોના ઘણા ભાગ લીધા છે. અન્ય ઇન્દ્રિય કરતાં. સ્વાદ ઈન્દ્રિયનું બંડ અતિ ભયંકર છે. રસના પર વિજય મેળવનાર જ બીજી ઈન્દ્રિયો પર વિજય મેળવી શકે છે––આ વાત આ પામર સર્વપશુ તાપસને ક્યાંથી સમજાય ? અને તેથી જ તાપસ અને કામધેનુને, લાડવાના ભોજન માટે ગમન-આગમનનો રિવાજ રાજને થઈ પડે છે.
એક દિવસ તાપસને એક વિચાર ઉદ્દભવે છે--“સિંહ કેશરીઆ કેવા મઝાના છે! શું એની લહેજત ! આવા અપૂર્વ મોદક હું એકલો ખાઉં અને શિષ્ય વંચિત રહી જાય, એ કેમ બને ?"લાડવા ચેલાઓ ખાશે તે મારા ગુણ ગાશે અને કહેશે કે વાહ રે ગુરુજી!” - બ્રીજ દિવસે, આ પ્રશ્નનો ઉકેલ લાવવા માટે, ગાયની આગળ