________________
સંગનો રંગ
નથી, ત્યાં તમે ચાલવાની વાત કરે છે. માટે મહેરબાની કરી પા કલાક થોભ કે જેથી હું પણ પેટ ભરીને ખાઈ લઉં.”
દુર્જનને જાતિસ્વભાવ જ એ હોય છે કે પોતાના પૈસાના લાભની ખાતર બીજાને રૂપિયાનું નુકશાન કરે, તે જ નિયમ પ્રમાણે ગધેડાએ ગાયને વિચાર કર્યા વગર કહી દીધું: “હું તે ભૂંકણુ કરવાને જ ! ” એમ કહી ભૂંક ભૂંકત પૂછડી ઊંચી કરીને ઝાડી ઝાંખરાવાળી જર્જરિત વાડ ઓળંગી નાશી ગયો.
બિચારી દુર્બળ ગાયને તે આ વાડીમાંથી કઈ બાજુ થઈને નાસી જવું તેનું ભાન જ ન હતું, એમાં વળી રાત્રિ હોવાથી માર્ગ પણ ન સૂઝે, એટલે આમતેમ વાડીમાંથી નીકળવાનું દ્વાર શોધવા લાગી.
એવામાં ગર્દભ કર્ણશ્લેટ શબ્દ સાંભળી વાડીને રક્ષક ધેકા લઈ દેડી આવ્યો, પણ ગધેડે તે ક્યારનો ય નાસી છૂટ હતું, પણ ઠાર શોધતી ગાય તે ત્યાં જ હતી, એટલે ખીજવાઈને રક્ષકે ધેકા વડે ગાયને ખૂબ ધબકાવી અને વાડામાં બાંધીને ડબામાં પૂરી દીધી. " : હવે ગાય વિચારવા લાગી. મેં આ શું કર્યું ? એક તે આ દુર્જનની સોબતના પ્રતાપે ચોરી કરતાં શીખી, ઉપરથી માર પડયે અને મારે માલિક મારશે તે મફતનું! ખરેખર! જેમ મૃગતૃષ્ણિકામાં જળ દેખાય છે પણ વાસ્તવિક રીતે તે ભ્રમ જ છે, તેમ ભલે દુર્જનથી બાહ્ય દષ્ટિએ લાભ દેખાય, પણ અભ્યન્તર દષ્ટિએ તે તે કેવળ ભ્રમ જ છે!
બીજે દિવસે ગાયના માલિકે ગાયને ડબામાંથી છોડાવીને ખૂબ મારી અને રખડેલની નિશાની તરીકે ગાયના ગાળામાં લાકડાને ડાંગર બાંગે. બીજા દિવસે વનમાં એની સખીઓએ પૂછયું “બેન! આ ડેમાં શું છે?” ત્યારે એણે જણાવ્યું
