________________
સંગનો રંગ
कुसंगसंगदोषेण, साधवो यान्ति विक्रियाम् । एकरात्रिप्रसङ्गेन, काष्टघण्टाबिडम्बना ॥१॥
કુસંગ સંગના દોષથી ઉત્તમ પુરુષો પણ વિપત્તિ રૂપ વિક્રિયાને પામે છે. એક રાત્રિના પ્રસંગથી મારે કાછઘંટાની વિડમ્બના થઈ!
દુર્જન સાથે ગોઠડી, પગ પગ હોય કલેશ” આ વાક્યનું આ કાલ્પનિક–વાર્તા સુંદર ભાન કરાવે છે. ગાય ગર્દભની મૈત્રી વડે લાભ મેળવવા ગઈ, પણ લાભ તે ન મળ્યો પણ ઉલટી બદનામ થઈ. પગે પગે. કલેશની પરંપરા વધી અને દુર્જનની ગોઠડીથી દુજન બની! પણ ઘણા એમ પણ કહે છે કે-“નાં અમને તે કાંઈ દુર્જનની અસર થતી નથી” પણ તેમને પૂછો કે સ્વચ્છ, પવિત્ર અને મધુકર એવું પણ જળ શું ગટરના પાણીમાં મળતાં મલિન, અપવિત્ર અને ગંધાતું નથી બનતું? શું ગંગાનું પવિત્ર અને મિષ્ટ જળ પણ જલધિમાં ભળતાં લૂણપણું નથી પામતું ? પામે જ છે. તેમ દુર્જનની સેબતથી સદાચારને અને વિચારને અવશ્ય ધક્કો લાગે જ છે. અને કાપવાદ પણ થાય છે, માટે પાપભીરુ શિષ્ટ જનોએ દુર્જનને સંગ સર્વથા ત્યજી, કલ્પતરુની જેમ શીતળ છાયા આપનાર સજ્જન પુરુષોને સંગ કરે એ જ હિતાવહ છે.
