________________
માનવતામાં પાશવતા
સાવધાન બની એની સાથે કામ લેજે. બૂમરાણ સાંભળ્યા વગર ઘસડીને ઘેર લઈ જશે તે જ પત્તો ખાશે. હવે ચાલે હું તમારી સાથે આવું. બઝારમાં મુંબઈના હલવાની એક નાની પેટી ખરીદી લઈએ, પછી કોર્ટે જઈએ.”
રામુ ને માવજીભાઈ બંને રસ્તા ઉપર ચાલ્યા જતા હતા. માવજી ભાઈને મન આનન્દ માતે નહોતે. લાંચ રૂશ્વત ખાઈને માતેલા કાનભાઈને ઘાટ આજે જ ઘડાવવાનો હતો. માણસને જીવનમાં એવી પળો બહુ જ થોડી મળે છે કે જ્યારે એ પિતાની ધારેલી ધારણા સફળ કરવા ભાગ્યશાળી થાય અને એમાં પણ પિતાની મહત્વાકાંક્ષા પૂર્ણ થતી હોય તો એનાથી ધન્ય જીવન બીજું કયું હોઈ શકે ?
હલવાની પેટી લઈ બંને જણ કચેરીના ખૂણામાં ઊભા રહ્યા. છેટેથી બતાવતાં માવજીભાઈએ કહ્યું “જુઓ, રામુભાઈ! પેલો ખુરશી પર બેઠેલ માણસ એ જ તમારો છોકરો, અહિ ઊભા રહી આ હલવાની પેટી બતાવ્યા કરજો ને ઈશારો કર્યા કરજે. પેટી જશે એટલે એની મળે એ દોડી આવશે. પાસે આવે એટલે મેં કહ્યા પ્રમાણે ખેંચી જજે.”
માવજીભાઈના કહ્યા પ્રમાણે રામુ તે વારંવાર પેટી બતાવતે જાય અને ઈશારાઓ કરતે જાય. એ ભેળિયા ગામડિયાને કયાંથી ખબર હોય કે આ યુક્તિના પડદા પાછળ એક અજબનાટક ભજવાઈ રહ્યું છે. અને પોતે એ નાટકના મુખ્ય નટ તરીકે કામ કરી રહ્યો છે. આ વિચિત્ર દુનિયામાં આવાં કેટલાં નાટક રોજ નહિ ભજવાતાં હોય ? ભોળાઓ માટે હવે આ દુનિયા રહી નથી !
કાનજીભાઈને તે લાંચ ખાવાની ટેવ પડી હતી. એને તે એ ધંધો જ હતું તેથી એની ચકોર નજર કચેરીમાં ફરતા માણસોને ઝડપવાનું કામ જ કરતી હતી. જે માણસ તે તમારો ! એવામાં ખૂણામાં ઊભેલે રામુ એની નજરથી ઝડપાઈ ગયે. રામુના ઈશારાથી એ સમજી ગયો કે-વાત કાંઈક મુદ્દાની છે. કફનીના ખીસામાં
