________________
માનવતામાં પારાવતા
કેટલાય સિાથી હું તમારી જ વાટ જોતા હતા. તમારો ધને ત કયારનાય માણસ બની ગયા છે. અરે, માણસ તો શું પણ ભણી— ગણીને વિદ્વાન બન્યા છે અને તમારા આવવામાં વિલંબ થવાથી નાકરીએ પણ લાગી ગયા છે. તમે તે ગામડાના માણસ એટલે તમને કયાંથી ખબર કે તમારા છેકરાની કેટલી નામના ચાલા, હું તમને બતાવુ એ કેવા ડાહ્યોડમરા થયા છે ! ' શુ મારી છેકરો. નાકરીએ પણ લાગી ગયા ? અને શું નામના પણ મેળવી છે? ચાલા, ચાલા, મને જલ્દી બતાવા એ હમણાં કયાં છે? ' ત્વરા કરતાં કુંભારે કર્યું.
થઇ છે!
એક મૂર્ખ છોકરાના ખરડામાં એક સાટી ફટકારતા માવજીભાઇ માલ્યા તમને તમારા છેક બતાવવામાં મને કાંઇ વાંધો નથી, પણ એક વાત ધ્યાનમાં રાખવાની છે કે તમારા છેકરો હવે પહેલાની જેમ ગધેડે નથી રહ્યો. એ તો એક અવલ કારકુન કાનજીભાઇ તરીકે પ્રખ્યાત બન્યા છે. એટલે તમને પહેલવહેલા ઓળખશે પણ નહિ અને કદાચ એળખે તા પણુ તમારા મેલેાધેલા વેષ જોઈ એ શરમના માર્યા તમને ખેલાવશે પણ નહિ; માટે હું તમને એક યુક્તિ અતાવુ એ ધ્યાનમાં રાખો. કાનજી મારે ત્યાં હતા ત્યારે અને મુંબઈના હલવા ખાવાની ટેવ પડી હતી. એ હલવા જુએ એટલે ગાંડેના ગાંડા બની જાય, અને એ લેવા તુરત દોડી આવે.
તમારે પણ બઝારમાંથી એક મુંબઈના હલવાની પેટી લઈ લેવી. એ પેટી લઈ મારી સાથે ચાલવું અને હું બતાવુ ત્યાં ઉભા રહી કાનજીને હલવાની પેટી દેખાડશે એટલે એ વગર કીધે તુરત જ દોડી આવશે. તમારી નજીક આવે એટલે એના ગળામાં આ દારડુ' નાંખી જેમ ગધેડાને ખેંચી જાએ તેમ કાનજીને પણ તમારે ગામ' ખેચી જજો. હા એક વાત કહેવાની રહી ગઇ. તે એ કે તમે દોરડું ગળામાં નાંખીને ખેંચશેા એટલે તમને કદાચ એ લાતા પણુ મારશે, બટકુ પણ ભરશે અને માથ’-ખાથી પણ કરશે માટે રા