________________
ભાવવતામાં પાસવતા
મુખ પર ઝીણું હાસ્ય નૃત્ય કરી ગયું. લલનાઓના કોમળ હૈયાઓમાં . આશાના અંકુરા વગર વર્ષાએ ફૂટી નીકળે છે. “જાઓ, જલ્દી જાઓ.! આપણું પેલા ધનાને જલદી નિશાળે મૂકી આવે. આ લે બસે રૂપિયા.” એમ કહી, કુંભારણે પેસે પૈસે કરીને ભેગા કરેલા બસે રૂપિયાની કથળી રામુના હાથમાં મૂકી.
બાલસૂર્યથી આ લોકોની મૂર્ખાઇભર્યું દશ્ય ન જોવાયું. એ તે પશ્ચિમને પડદો ચીરીને અસ્તાચળની પાછળ સંતાઈ ગયો. તે જ સમયે, રામુ પિતાની ચોટલી હવામાં ફફડાવતે શાળાના બારણા આગળ હાજર થયે.
માવજીભાઈ તૂટેલી ડાંડીવાળા ફૂટેલા ચશ્મામાંથી રામુને આવતે જોઈ, એના મનના ભાવ એ સમજી ગયા કે, પુત્રની ઈચ્છા માનવીને કે વેવલે બતાવે છે!
ધના ગધેડાને આંગણામાં બાંધી, રૂપિયાની થેલી મહેતાજીના ચરણોમાં મૂકી, એણે કહ્યું–લે બાપા! આ બસો રૂપિયા અને મારે વહાલો ગધેડે. આને ખૂબ ભણાવજો છે. મારા દીકરામાં જરાય ખામી ન રાખતા. તમે કહેશે તે વળી થોડું ઇનામ આપીશ.”
રૂપિયા બસો ગણીને પેટીમાં મૂકતાં એમણે કહ્યું-“ચિન્તા ના . કરતા રામુભાઈ! બાર મહિના પછી આવજે અને તમારા ધના દીકરાને લઈ જજે. જે જે, તે ખરા કે તમારે ધને ભણુને કે પિપટ જે થાય છે!” - પુત્રની પ્રાપ્તિના સુખથી ડોલતે કુંભાર ઘર ભણું ડગલાં ભરે છે. ખરેખર, સુખ તે શું પણ સુખની કલ્પના પણ દુઃખની ગર્તામાં પડતા માનવીને ઉગારી લે છે; તેમ દુઃખ તે શું પણ ભવિષ્યના - દુઃખની કલ્પના પણ માનવીને સુખના ગિરિશિખર પરથી ગબડાવી મૂકે છે–સુખને દુઃખની કલ્પનાથી પર બનેલે માનવ જ વિશ્વમાં મહાન છે!