________________
યતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
આ પ્રમાણે ગાથાનો ભાવાર્થ છે. પ્રસ્તુતમાં આનો સંબંધ આ પ્રમાણે છે :- અહીં લુબ્ધકદૃષ્ટાંત ભાવિત શ્રાવકો ગમે ત્યારે દોષિત આહાર વહોરાવવામાં પણ લાભ જ છે, એમ અપવાદને એકાંતે માનનાર હોવાથી તેમની આગળ સાધુઓને નિર્દોષ આહાર વહોરાવવો જોઈએ એમ ઉત્સર્ગનો ઉપદેશ આપવો જોઈએ, એમ અહીં સૂચિત કર્યું છે. અહીં અપવાદ પદમાં જ આગ્રહવાળા આગળ ઉત્સર્ગ પદ વર્ણન કરવાના સૂચનથી “કોઈ એક નયમાં આગ્રહવાળા આગળ અન્ય નયની દેશના ક૨વી એ યોગ્ય છે,” એમ સિદ્ધ થાય છે. [૩૬]
૫૫
',
सोविय सम्मं जाणइ, गुरुदिनं निरवसेसपन्नवणं ॥ णय उत्ताणमईए, पल्लवमित्ते हवइ इट्ठो ॥३७॥ सोपि च सम्यग्जानाति गुरुदत्तं सम्यक्प्रज्ञापनम् ॥ न चोत्तानमत्या पल्लवमात्रे भवतीष्टः ॥३७॥
ગાથા-૩૭-૩૮
પ્રજ્ઞાપનીય શિષ્ય પણ ગુરુએ આપેલા સમ્યક્ (=યુક્તિ, શાસ્ત્રપાઠ આદિ પૂર્વકના) ઉપદેશને સમ્યગ્ (=સૂક્ષ્મબુદ્ધિથી વિચારીને) જાણે છે. સ્થૂલ બુદ્ધિથી પલ્લવમાત્રમાં પ્રિય બનતો નથી ઉપ૨ ઉપ૨થી થોડુંક સમજીને સંતોષ માનતો નથી, કિંતુ ઊંડાણથી સમજવાનો પ્રયત્ન કરે છે. [૩૭] जह बोडिआइवयणं, सोउं आवायरम्ममूढनयं ॥ वबहाराइपहाणा, तं कोइ सुआ विसेसेइ ॥ ३८ ॥ 'यथा बोटिकादिवचनं श्रुत्वाऽऽपातरम्यमूढनयम् ॥ व्यवहारादिप्रधानात्तं, कश्चिच्छ्रताद्विशेषयति ॥३८॥
=
જેમ કે બોટિક (=દિગંબર) વગેરેના આપાતરમ્ય અને મૂઢનય વચનને સાંભળીને કોઈ તે વચનને વ્યવહારનય આદિની પ્રધાનતાવાળા (કાલિક) શ્રુતના આધારે વિશેષથી કહે છે = વ્યવહારનય આદિ નયો કહીને વિશેષથી સમજાવે છે. (જેથી શ્રોતાને બોટિક આદિનાં વચનો મિથ્યા છે એવું ભાન થાય.) મૂઢનયઃ- જે વચનમાંનયોનો વિભાગ ન કરવામાં આવ્યો હોય, અર્થાત્ જે વચનને જુદા જુદા નયથી વિચારવામાં ન આવ્યું હોય, તે વચન મૂઢનય છે. [૩૮]
