________________
યતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
ઉત્તરઃ- મન-વચન-કાયાથી ગુરુની આજ્ઞાનું પાલન કરતા હતા, એથી ગુરુ કુલવાસી હતા એમ જાણી શકાય છે. (ઉપ. પ. ગા. ૧૯૪-૧૯૫)
૩૫
જે જીવ મન-વચન-કાયાથી ગુરુને સમર્પિત બને તેનામાં વિશેષ જ્ઞાન ન હોય તો પણ શુભ ઓધજ્ઞાન અવશ્ય હોય, અને શાસ્ત્રોક્ત આચારનું પાલન પણ અવશ્ય હોય. આથી જ તેનામાં માર્ગાનુસારિતા હોય. માટે જ આ ગાથામાં કહ્યું કે -ગુરુને આધીન મતિવાળા સાધુઓમાં વિશેષજ્ઞાન ન હોવા છતાં શુભ ઓધજ્ઞાનથી અને શાસ્ત્રોક્ત આચારોનું પાલન કરવાથી માર્ગાનુસારિતા ઘટે છે. [૧૬]
एयारिसस्स जमिह, गमणमणाभोगओ वि मग्गमि ॥ અનિંતહિં, સઘળી વડ્યું ॥ ૨૭૫ एतादृशस्य यदिह गमनमनाभोगतोऽपि मार्गे ॥ अध्यात्मचिन्तकैः सदन्धनीत्योपदिष्टम् ॥ १७ ॥
ગાથા-૧૭
ગુરુને આધીન મતિવાળા સાધુમાં માર્ગાનુસારિતા કેમ ઘટે છે તે જણાવે છે:
કારણ કે અનાભોગ હોય તો પણ માર્ગાનુસારી જીવની સદંધના દૃષ્ટાંતથી મોક્ષમાર્ગમાં ગતિ થાય છે મોક્ષમાર્ગને અનુકૂલ પ્રવૃત્તિ થાય
=
છે એમ અધ્યાત્મચિંતકોએ કહ્યું છે.
–
વિશેષાર્થ અનાભોગ હોય તો પણ-કોઈક વિષયમાં યથાર્થ જાણકારી ન હોય, અથવા કોઈ વિષયમાં ગેરસમજ હોય, ગુરુના વિતથ ઉપદેશના કારણે અસદ્ભૂત પદાર્થમાં શ્રદ્ધા થઈ જાય, ઈત્યાદિ અનાભોગ છે. આવો અનાભોગ હોય તો પણ માર્ગાનુસારી જીવ મોક્ષમાર્ગ તરફ જ ગતિ કરે છે. અનાભોગ ન હોય તો તો મોક્ષમાર્ગ તરફ ગતિ કરે જ છે, કિંતુ અનાભોગ હોય તો પણ મોક્ષમાર્ગ તરફ જ ગતિ કરે છે એમ ‘પણ’ શબ્દનો અર્થ છે.
સદંધનું દૃષ્ટાંતઃ- સદંધ એટલે સારો અંધ. અંધ સારો અને ખરાબ એમ બે પ્રકારના હોય છે. મદદ કરનાર દેખતાના વચન પ્રમાણે વર્તે તે
