________________
યંતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
વચનોથી ફરી પણ માર્ગમાં સ્થાપિત કરે છે. આ વિષે શૈલકસૂરિ અને
પંથકમુનિનું દૃષ્ટાંત છે.’
ગાથા-૧૮૧
૨૩૨
આ પ્રમાણે ગાથાનો અક્ષરાર્થ છે. ભાવાર્થ કથાનકથી જાણવો. તે કથાનક આ પ્રમાણે છે
શૈલકસૂરિ અને પંથકમુનિનું દૃષ્ટાંત
પર્વતના શિખરની જેમ કવિકુલરૂપ મોરલાઓથી યુક્ત શૈલક-નામનું નગર હતું. ત્યાં પ્રતાપ અને નિર્મલ કીર્તિના સંયોગોવાળો શૈલક નામનો રાજા હતો. તેની સદ્ધર્મના કાર્યોમાં નિષ્કપટ પદ્માવતી નામની રાણી હતી. તથા સુનીતિ રૂપ નાગરવેલના મંડપ સમાન મંડુક નામનો પુત્ર હતો. તેના પંથક વગેરે પાંચસો શ્રેષ્ઠ મંત્રીઓ હતા. તે મંત્રીઓ ચાર શુદ્ધ બુદ્ધિની સમ્યક્ સિદ્ધિના માર્ગસમાન હતા, અને રાજ્યજ્ઞો ભાર ધારણ કરવામાં તત્પર હતા. શૈલકરાજાએ થાવચ્ચાપુત્ર આચાર્યની પાસે શુદ્ધ ગૃહસ્થ ધર્મનો સ્વીકાર કરીને ધર્મ-અર્થ-કામ એ ત્રિવર્ગ સાધવાપૂર્વક લાંબા કાળ સુધી રાજ્ય કર્યું. એકવાર શૈલકરાજાએ મંડુક પુત્રને રાજ્ય ઉપર સ્થાપિત કરીને થાવચ્ચાપુત્ર આચાર્યના ચરણોમાં રહેનારા શુક નામના ગુરુની પાસે પંથક વગેરે પાંચસો મંત્રીઓની સાથે દીક્ષા લીધી.
જેણે સઘળા પાપોનો ત્યાગ કર્યો છે એવા શૈલકમુનિએ અગિયાર અંગોનો અભ્યાસ કર્યો. ત્યારબાદ શુક મુનિવરે શૈલક રાજર્ષિને જિનશાસ્ત્રમાં કહેલી વિધિથી પંથક વગેરે પાંચસો મુનિઓના નાયક બનાવ્યા. મહાત્મા શુક આચાર્ય અવસરે આહારનો ત્યાગ કરીને શ્રી વિમલાચલના શિખર ઉપર એકહજાર મુનિઓની સાથે મુક્તિને પામ્યા.
હવે અનુચિત આહાર આદિ વાપરવાના દોષથી દાહજ્વર આદિ રોગથી પીડિત થયેલા શૈલકરાજર્ષિ શૈલક નગરમાં આવ્યા. શ્રેષ્ઠ ઉદ્યાનમાં શ્રેષ્ઠભૂમિ ભાગમાં શૈલકરાજર્ષિ સમવસરેલા છે, એમ સાંભળીને અત્યંત હર્ષ પામેલો મંડુકરાજા તેમને વંદન ક૨વા માટે નીકળ્યો. વંદનાદિ કાર્ય કરીને ગુરુના શરીરનો વૃત્તાંત જાણીને વિનંતિ કરી કે હે ભગવંત! મારા ઘરે
