________________
યતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
૨૦૧૭
ગાથા-૧૭૩-૧૭૪
સમભાવ રાખે, (૬) પાંચ ઇંદ્રિયો અને મનને અંકુશમાં રાખનાર હોય, (૭) પરમાર્થનો જાણકાર હોય, (૮) શાસ્ત્રોક્ત વિધિથી સૂત્રોનો અભ્યાસ કર્યો હોય, (૯) કોઈ જાતના ભેદભાવ વિના સર્વજીવોના હિતમાં ઉદ્યમી હોય, (૧૦) સંઘરૂપ પ્રવચન પ્રત્યે અતિશય વાત્સલ્યભાવવાળા હોય. (૧૭૨) भव्वाणुवत्तयत्तं, परमं धीरत्तमवि य सोहग्गं । णियगुरुणाणुण्णाए, पयंमि सम्मं अवट्ठाणं ॥१७३॥ भव्यानुवर्तकत्वं, परमं धीरत्वमपि च सौभाग्यम् ॥ निजगुरुणानुज्ञाते पदे सम्यगवस्थानम् ॥१७३ ॥ . (૧૧) ભવ્યાનુવર્તકતા, (૧૨) પરમવીરતા, (૧૩) સૌભાગ્ય, (૧૪) સ્વગુરુથી અનુજ્ઞાતપદમાં સમ્યક્ અવસ્થાન,
વિશેષાર્થ:-(૧૧) ભવ્યજીવોના સ્વભાવને અનુકૂળ બનીને ભવ્યજીવોના આત્માનું સારી રીતે રક્ષણ કરનાર હોય, (૧૨) પરિસહ આદિમાં ડગે નહિ=ધીરતા ધારણ કરે, (૧૩) બીજાઓને પ્રિય હોય, (૧૪) ગુરુએ ગુરુપદે સ્થાપિત કર્યો હોય, અર્થાત્ ગુરુએ તેને ગુરુપદ માટે યોગ્ય માની તેના શિષ્યો બનાવ્યા હોય. (૧૭૩) अविसाओ परलोए, थिरहत्थोवगरणोवसमलद्धी । निठणं. धम्मकहित्तं, गंभीरत्तं च इच्चाई ॥१७४॥ अविषादः परलोके, स्थिरहस्तोपकरण उपशमलब्धिः ॥ निपुणं धर्मकथित्वं, गम्भीरत्वं चेत्यादयः ॥१७४॥
(૧૫) પરલોકમાં અવિષાદ, (૧૬) સ્થિર હસ્ત-ઉપકરણ-ઉપશમ લબ્ધિ, (૧૭) નિપુણ ધર્મકથન, (૧૮) ગંભીરતા વગેરે ગુરુના ગુણો છે.
વિશેષાર્થ (૧૫) પરિસહ આદિથી પરાભવ પામવા છતાં શરીર રક્ષણ આદિ માટે દીનતા ન કરે. (૧૬) સ્થિરહસ્તલબ્ધિ, ઉપકરણલબ્ધિ અને ઉપશમલબ્ધિથી યુક્ત હોય. સ્થિરહસ્તલબ્ધિ એટલે બીજાઓને વ્રત પાલનમાં સ્થિર કરવાની શક્તિ. ઉપકરણલબ્ધિ એટલે સંયમમાં ઉપકારક વસ્ત્ર-પાત્રાદિ
