________________
ગાથા-૧૨૯-૧૩૦-૧૩૧
૧૬૮
યતિલક્ષણ સમુચ્ચય પ્રકરણ
करुणावसेण नवरं, ठावइ मग्गंमि तं पि गुणहीणं । अच्चंताजुग्गं पुण, अरत्तदुट्ठो उवेहेइ ॥१२९॥ करुणावशेन नवरं स्थापयति मार्गे तमपि गुणहीनम् । । अत्यन्तायोग्यं पुनररक्तद्विष्ट उपेक्षेत ॥१२९ ।। ચારિત્રીઓએ સ્વજનાદિ માટે શું કરવું જોઈએ તે કહે છે -
ગુણરાગી સાધુ કેવળ કરુણારસથી ગુણહીન સ્વજનાદિને પણ મોક્ષમાર્ગમાં સ્થાપે છે=લાવે છે. અત્યંત અયોગ્યની રાગ-દ્વેષથી રહિત તે ઉપેક્ષા કરે છે. (૧૨) गुणरागी य पवट्टइ, गुणरयणनिहीण पारतंतंमि । । सव्वेसु वि कजेसु, सासणमालिन्नमिहरा उ ॥१३०॥ गुणरागी च प्रवर्तते गुणरत्ननिधीनी पारतन्त्र्ये । सर्वेष्वपि कार्येषु शासनमालिन्यमितरथा तु ॥१३०॥
ગુણરાગી સાધુ ગુણોરૂપી રત્નોના ભંડાર ઍવા મહાપુરુષોને આધીન બનીને સઘળાય કાર્યોમાં પ્રવૃત્તિ કરે છે. અન્યથા શાસનની મલિનતા થાય.
વિશેષાર્થ જો સાધુ ગુણી મહાપુરુષને આધીન ન બને અને એથી સ્વતંત્રપણે સર્વ કાર્યો કરે તો કયારે શું કરવું જોઈએ અને ક્યારે શું ન કરવું જોઇએ ઇત્યાદિ જ્ઞાન ન હોવાના કારણે અનુચિત પ્રવૃત્તિ કરે. અનુચિત પ્રવૃત્તિથી શાસનની મલિનતા થાય. માટે ગુણરાગી સાધુ દીક્ષાદિનથી જ ગુરુને આધીન બનીને રહે અને સર્વ કાર્યો ગુરુના કહ્યા પ્રમાણે જ કરે. આ વિષે વિશેષ વર્ણન સાતમા ગુણમાં આવશે. (૧૩૦) तेण 'खमासमणाणं, हत्थेणं ति य भणंति समयविऊ । अवि अत्तलद्धिजुत्ता, सव्वत्थ वि पुण्णमजाया ॥१३१॥ तेन "क्षमाश्रमणानां हस्तेन" इति च भणन्ति समयविदः । अप्यात्मलब्धियुक्ताः सर्वत्रापि पूर्णमर्यादाः ॥१३१॥
