________________
આજના યુગમાં માનવીનું સ્થાન
[ ૧૧૫ ] નથી. એ તે છે ચેતનાના ધબકાર, આત્માને અને કમ સત્તાને આવિષ્કાર ! આપણા દેહના કેન્દ્રમાં ચેતના છે, આત્મા છે. એને એળખવા દિવ્ય નયન જોઇએ. એ ન્ય નયનની પ્રાપ્તિ સાથે જ વિશ્વનું દર્શીન પલટાઈ જશે. પછી તમને દરેક વસ્તુની પાછળ રહેલ શ્રેષ્ઠ વસ્તુનુ દર્શન થશે. પછી સ્ત્રી એટલે વિલાસ અને વિકારનુ સાધન નહિ, પણુ કામળ અને ભક્તિભર્યો સમણુના વિચારાને જીવનમાં સક્રાન્ત કરનાર પ્રેરણામૂર્તિ દેખાશે; પુરુષ એટલે પેસે પેદા કરી ઉપભેાગનાં સાધના પૂરાં પાડનાર એક માત્ર યંત્ર નહિ, પણ પુરુષાર્થ, ધૈય અને જીવનસંગ્રામમાં હિમ્મત આપી આગળ વધારનાર જીવનસાથી દેખાશે, પછી સંસાર, માત્ર અર્થ અને કામના અખાડા ન ખનતાં, જીવન— સેાપાન ચઢવા માટે ધમય સસારના અથ અને કામ એ નિસરણીનાં પગથિયા જેવાં લાગશે.
તમે સૌ એમ તે નથી માનતા ને કે તરવાનું કામ તા સાધુઓનુ', અમારે તેા ગમે તેમ જીવવાનું કારણ કે અમે તે સંસારમાં બેઠા છીએ. આ સૃષ્ટિ ખરાબર નથી. સંસારને તમે આટલી નીચી કક્ષાએ ન મૂકેા. આ તેા ક ભૂમિ છે; રે, ધમ ભૂમિ છે. એમાં તમારે પ્રયત્ન કરી આગળ આવવાનુ` છે. જેમ કીચડમાંથી કમળ ઉપર આવે છે તેમ, તમારે આસક્તિ અને રાગદ્વેષમાંથી ઉપર આવી, પંકજની જેમ અદ્ધર રહેવાનુ છે. આ સંસારમાંથી તમે ઊંચામાં ઊંચી વસ્તુ પામવાના છે. અહીં પ્રાપ્ત ન થઈ શકે એવી વસ્તુ એકે ય નથી, કારણ કે મેક્ષ જેવી પરમ દુલ ભ વસ્તુ પણ આ જીવન દ્વારા જ સિદ્ધ થઇ શકે છે.
તમે રાજ પાંચ મિનિટ પણ બેસીને વિચાર કરે છે કે આપણે કચાંથી આવ્યા છીએ, કયાં જવાના છીએ