________________
૦૬].
[ધર્મ શા માટે કરવો? મોક્ષ માટે જ
ઉદેશથી પ્રવર્તી શકે છે, તેથી આ પ્રારંભનો અભ્યાસરૂપ તપ પણ વિશુદ્ધ તપરૂપ અનુષ્ઠાનને લાવી આપવા દ્વારા અમાપ ફળનું પરંપરાએ કારણ બને છે; તેમ આ લજ્જા વગેરે સાથે પળાતા સંયમાદિ પણ વિશુદ્ધ સંયમ લાવી આપવા દ્વારા અમાપ ફળનું પરંપરાએ કારણ બને છે.
સરાગ સંયમથી વીતરાગ સંયમમાં જવાય છે, એ વાત કોઈએ ભૂલવી ન જોઈએ. સરાગ સંયમને શાસ્ત્રકારોએ અધર્મ નહીં, પણ ધર્મ કણો છે. હવે, જે ભવદેવ વગેરેને જ્યારે તેઓ લજ્જા વગેરેના કારણે જ સંયમમાં ટકી રહ્યા હતા, ત્યારે તેઓને તમારા જેવા કોઈ ભેટી જાય અને કહી દે કે “ભાઈ ! તું મોક્ષની ઈચ્છાથી આ સંયમ પાળી રહ્યો નથી! ભાઈની લજ્જાથી જ પાળે છે,તો એનાથી તારો સંસાર વધી જશે,તું ભવિષ્યમાં રિબાઈ રિબાઈને મરીશ, અને એવા કથન પર ભરોસો મૂકીને તેઓએ સંસાર વધવાના ભયથી ઘર્મને મૂકી દીધો હોત, તો એમનું શું થાત ? હિત કે અહિત? તેઓ જંબુ સ્વામી બની શકત ? માટે મુખ્યતયા અમારું તો આ જ કહેવું છે કે “મહાત્મન ! આ રીતે લોભ-કીર્તિ વગેરેને આશ્રીને જેઓ ધર્મ કરતાં હોય, તેઓને પણ સામાન્યથી આવું કહેવું ન જોઈએ. તેમની આગળ ઊંચી કોટિના ઘર્મની પ્રરૂપણા થઈ શકે, પણ તેઓ જે રીતે કેવલિભાપિત ધર્મ આરાધી રહ્યા હોય, તેને “ભૂંડો ભૂંડો’ કહીને વખોડાય નહિ જ. કેમ કે આ રીતે કરાતો ધર્મ પણ અભ્યાસથી તેઓને ઊંચી કોટિનો ધર્મ લાવી આપનાર બને, એવો પૂરો સંભવ છે.
જેને હજુ મોક્ષની ઈચ્છા જાગી નથી,કિન્તુ જે આલોક-પરલોકમાં સુખી બનવાની ઈચ્છાથી ઘર્મ કરી રહ્યો છે તે વિમધ્યમ જીવને પણ આગળ વધવાનો ઘણો જ સંભવ છે. એવું ખુદ પૂજ્ય આશ્રીરામચન્દ્રસૂ. મહારાજ પણ પૂર્વે કહી ગયા છે, એ વાત આગળ આવશે. માટે હજુ જેનો એટલો મોહનીયાદિનો ક્ષયોપશમ થયો નથી, અને તેથી એની કીર્તિ વગેરેની ઈચ્છા ખસતી નથી, તેવા જીવને “જે તું કીર્તિની ઈચ્છાથી ઘર્મ કરે છે, મોક્ષની ઈચ્છાથી ઘર્મ નથી, કરતો... તો તારો સંસાર વધી જશે. આવું જો તમારી જેમ સંભળાવાય,તો એ બિચારો કીર્તિ વગેરેની ઈચ્છાને તો ત્યારે ખસેડી શકતો ન હોવાથી ઘર્મને જ છોડી દે... અને ભવિષ્યમાં થનાર સંભવિત લાભથી વંચિત રહી જાય. એના બદલે જો એ રીતે પણ એને ધર્મ કરતો રહેવા દેવાય,તો એ ઘર્મથી જ એનો